Türk Konseyi, Macaristan Dış İlişkiler ve Ticaret Enstitüsü ve Azerbaycan Uluslararası İlişkiler Analiz Merkezi (AIR Center) işbirliğiyle “Bağımsızlık & İşbirliğinin 30.Yılında Türk Devletleri: Güney Kafkasya'da Bölgesel Barış ve İşbirliği için Yeni Fırsatlar" konulu uluslararası konferans 15 Ekim 2021 tarihinde Budapeşte'de düzenlendi.
Konferansa Türk Konseyi Aksakallar Keneşi Azerbaycan Cumhuriyeti Üyesi Hasan Hasanov, Türkiye Cumhuriyeti Üyesi Binali Yıldırım, Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı Güvenlik Politikası Devlet Sekreteri Péter Szátrayi Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Macaristan Büyükelçisi Tahir Taghizadeh, Türk Konseyi Genel Sekreter Yardımcısı Gismat Gozalov, akademisyenler, diplomatik misyonların temsilcileri ve basın mensupları katıldı.
IFAT Direktörü Márton Ugrósdy ve AIR Merkezi Başkanı Büyükelçi Farid Shafiyev, açılış konuşmalarında Konferansın önemine ve panel oturumlarında ele alınacak konulara değinerek, Türk Devletleri ve Macaristan arasında artan etkileşimin, derinleşen ilişkilerin ve Türk Konseyi çerçevesindeki işbirliğinin altını çizdiler.
Genel Sekreter Yardımcısı Gismat Gozalov yaptığı açılış konuşmasında, son 30 yılda Kafkas ve Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin ulus inşa süreçlerinde büyük ilerleme kaydettiklerine, piyasa ekonomisine başarıyla geçerek, bölgesel güçler haline geldiklerine dikkat çekti. Ayrıca Türkmenistan'ın Kasım 2021'de İstanbul'da yapılacak 8. Zirve'de gözlemci üye olarak Türk Konseyi'ne katılacağını ve Türk devletlerinin aile tablosunun eksik kısmının tamamlanacağını duyurdu.
Macaristan Dışişleri ve Ticaret Bakanlığı Güvenlik Politikası Devlet Sekreteri Péter Szátray, Macaristan'ın Türk Konseyi üye ülkeleriyle dil bağları ve ortak tarihi miras temelinde derinleşen ilişkilerinden bahsetti. Bakan ayrıca, Macaristan'ın uluslararası kabul görmüş sınırları içinde Azerbaycan'ın toprak bütünlüğüne ve egemenliğine kesin desteğini vurguladı. Szatray, ileriye dönük olarak, Macaristan'ın Orta Asya, Türkiye ve Azerbaycan ile kültürel işbirliğini artırmaya ve karşılıklı yarar sağlayan çeşitli sektörlerde ekonomik bağları güçlendirmeye hazır olduğunu ifade etti.
Türk Konseyi Aksakallar Keneşi’nin Azerbaycan Cumhuriyeti Üyesi Hasan Hasanov, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in önderliğinde Azerbaycan'ın 44 gün süren Vatan Muharebesinde kesin zafere ulaşmasının önemine dikkat çekerek, canlarını vatan toprağı uğruna feda eden ve şehitlik mertebesine ulaşan evlatlarının aziz hatırasının Azerbaycan halkının kalbine ebediyen kazındığını ifade etti.
Türk Konseyi Aksakallar Keneşi’nin Türkiye Cumhuriyeti Üyesi Binali Yıldırım, bağımsızlıklarından bu yana Kafkasya ve Orta Asya’da yer alan Türk Cumhuriyetlerinin devlet ve ulus inşası süreçlerinde kayda değer başarılara imza attığını belirtti. Bu başarıların ortak tarih, dil ve kültürü paylaşan Türk Devletlerini birbirine yakınlaştırdığı ve Türk Konseyi'nin “Türk işbirliğinin ortak evi” olarak kurulmasına zemin hazırladığı vurgulandı.
Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Macaristan Büyükelçisi Tahir Taghizadeh yaptığı açılış konuşmasında, savaş sonrası dönemde restorasyon faaliyetlerinin ve ÜİYOK'lerin anavatanlarına dönüşünün Azerbaycan için en önemli öncelik olacağını kaydetti. Bu dönemde ortaya çıkan yeni gerçeklerin altını çizerek, Zengezur Koridoru'nun yeni ulaştırma ve iletişim hattı olarak bölgede barış, güvenlik ve kalkınmaya katkı sağlamanın yanı sıra Türk Dünyası için yeni fırsatlar yaratmadaki önemini vurguladı.
Konferans, Türk Konseyi’nin resmi araştırma enstitülerinden akademisyenlerin bölgesel ulaştırma işbirliği, bölgesel barış fırsatları, Türk Devletleri ve bağımsızlıklarının 30. yılında Türkiye ve Macaristan ile artan ilişkileri gibi konuların tartışıldığı panel oturumları ile devam etti.
Etkinlikte ayrıca AIR Center tarafından Türk Dünyası Jeo-ekonomik Atlası konulu bir sunum da yer aldı.
Konferansın ardından Türk Konseyi Macaristan Temsilciliği, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Bağımsızlığının 30. Yıldönümü münasebetiyle resmi bir resepsiyona ev sahipliği yaptı. Etkinliğe Macar Hükümetinin üst düzey yetkilileri, Türk Konseyi Üye Devletlerinin Büyükelçileri, akademisyenler, basın ve diaspora temsilcileri katıldı.