5. Turizm işbirliği
5. Turizm işbirliği
Türk Devletleri Teşkilatı, Üye Devletleri arasında turizm alanında işbirliğine büyük önem vermektedir. TDT çerçevesinde oluşturulan çok boyutlu ve derinlemesine işbirliği sürecinde Üye Devletlerin turizm potansiyelinin ayrıcalıklı bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu amaçla kuruluşundan bu yana 8 Bakanlar Toplantısı ve 18 Çalışma Grubu Toplantısı gerçekleştirilmiştir.

Turizm alanındaki işbirliğine verilen önemin bir göstergesi olarak, 2014 yılında Bodrum'da yapılan 4. Zirvenin teması “Turizm İş Birliği” olarak belirlenmiştir. Bodrum Zirvesi'ni takiben, bu alandaki işbirliğini artırma çabaları ivme kazanmıştır. Bu çabalar, özellikle tarihi İpek Yolu'nun cazip bir turizm destinasyonuna dönüştürülmesine odaklanmıştır. Bu bağlamda, Bodrum Zirvesi'nde Üye Devlet Başkanlarının verdiği talimatlar doğrultusunda, Sekretarya Modern İpek Yolu Ortak Tur Paketi'ni geliştirmiştir. Ortak Tur Paketinin, Türk Devletleri arasında turist akışını artırmadaki umut verici rolü ve bu ülkeler için üçüncü taraflardan gelen turistik ziyaretleri teşvik etmesi, projenin önemli bir boyutunu oluşturmaktadır.

Ortak mesleki eğitimlerin yürütülmesi, Üye Devletler arasında turizm alanındaki işbirliğinin bir diğer temek unsurudur. Sekretarya'nın koordinasyonunda, şimdiye kadar 1.000'den fazla uzman, ilgili Bakanlıklar ve turizm kuruluşlarıyla birlikte Üye Devletlerin turizm çalışanları için hizmet sektörüne yönelik mesleki eğitim almıştır. Bu kapasite geliştirme girişimi, SDG'lerin (Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri) başarısı için en iyi uygulama olarak birkaç BM raporuna konu olmuştur.

TDT Üye Devletleri Turizmden Sorumlu Bakanlarının 6. Toplantısı, 24 Haziran 2021 tarihinde Kokand, Özbekistan'da gerçekleştirimiştir. Bakanlar Toplantısının sonuçları olarak, bölgedeki turizmi teşvik etmek amacıyla “Türk Dünyası Turizm Başkenti” projesinin başlatılmasına karar verilmiştir. Bu projede, Üye Devletlerden bir şehir her yıl “Türk Dünyası Turizm Başkenti” olarak belirlenmektedir. Toplantının sonunda, Kokand şehri, bir sonraki Türk Konseyi Turizm Bakanları Toplantısına kadar ilk “Türk Dünyası Turizm Başkenti” olarak ilan edilmiştir. Turizmden Sorumlu Bakanlar ayrıca, pandemi döneminde turistlerin güvenli seyahati için Üye Devletlerin aldığı önlemler hakkında da deneyim ve bilgileri paylaştılar; Üye Devletler arasındaki mevcut turizm ilişkilerini ve turizm alanındaki iş birliğini ilerletme yollarını, ayrıca pandemi sonrası dönem için olası planları tartıştılar. Bakanlar, “Tabarruk Ziyarat” projesinin detayları üzerinde çalışma kararı aldılar ve ilgili ülkelerin kutsal mekanlarını projeye dahil etme konusunda hazır olduklarını ifade ettiler. Taraflar, Türk Dünyası'ndaki başlıca tarihi, kültürel ve turistik destinasyonları listeleyecek “Türk Dünyası Turizm Haritası”nı hazırlanması konusunda da mutabık kaldılar. Bu harita, Üye Devletlerdeki başlıca turistik destinasyonları belirlemede referans vazifesi görecektir.

Turizmden Sorumlu Bakanlarının 7. Toplantısı, 23-24 Mayıs 2022 tarihlerinde Şamahı, Azerbaycan’da gerçekleştirilmiştir. Bakanlar Toplantısının sonuçları arasında Şamahı’nın 2023 yılı için Türk Dünyası Turizm Başkenti olması ve  bu vesileyle şehirde yıl boyunca çeşitli etkinlikler, konferanslar, festivaller ve diğer projeler gerçekleştirilmesi yer almaktadır. Taraflar ayrıca, Üye ve Gözlemci Devletlerin büyük şehirleri arasındaki uçuş sayılarını artırma fırsatlarını tartışmak üzere Turizm Bakanlıkları, Ulaştırma Bakanlıkları ve diğer paydaşlardan oluşan geçici bir çalışma grubu kurmayı kabul etmişlerdir. Olası projeleri sistematik ve zamanında yürütmek amacıyla, Heyet Başkanları, Üye ve Gözlemci Devletlerin turizm sektörlerine katkıda bulunmayı hedefleyen çeşitli etkinlikler, sergiler, festivaller, yarışmalar, oyunlar, eğitim programları, turistik turlar ve programları içeren ortak bir yol haritasını kabul etmişlerdir. 

“Türk Halklarının Devletleşme ve Kültürel Mirasında Kokand Hanlığı’nın Rolü” başlıklı uluslararası bir konferans, 8-10 Haziran 2022 tarihlerinde Kokand'da Türk Konseyi ve Özbekistan Cumhuriyeti Turizm ve Kültürel Miras Bakanlığı tarafından Özbekistan'ın çeşitli yükseköğretim kurumları ile yakın iş birliği içinde düzenlenmiştir. Kokand Üniversitesi'nin ev sahipliği yaptığı etkinlik, Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şavkat Mirziyoyev’in Türkistan Zirvesi'nde ortaya koyduğu “Tabarruk Ziyarat” girişimi çerçevesinde ve Kokand'ın “Türk Dünyası Turizm Başkenti” olarak ilan edilmesi doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Açılış oturumunun ardından Kokand Hanlığı'nın tarihine adanmış dört tematik oturum düzenlenmiştir; bu oturumlarda akademisyenler bilimsel analizlerini ve bulgularını sunmuş ve siyasi, ekonomik ve kültürel yaşamın çeşitli yönleri hakkında kapsamlı tartışmalar yapılmıştır.

Bu çerçevede düzenlenen bir diğer etkinlik, 3-4 Ekim 2022 tarihlerinde Türkistan'da gerçekleştirilen Kazakistan ve Özbekistan arasındaki “Tabarruk Ziyarat” pilot projesinin uygulanmasına ilişkin Turizm Forumu olmuştur. Forumda, turizm, gümrük, göç kontrolü ve sınır koruma ile ilgili bakanlık ve kurumların uzmanları, yerel yönetimler ve Kazakistan ve Özbekistan'dan tur şirketleri yer almıştır. Katılımcılara Türkistan, Taşkent, Semerkand ve Buhara'nın turizm potansiyeli hakkında bilgi verilerek, hac turizminin mevcut durumu ve gelişim olanakları ile “Tabarruk Ziyarat” projesinin etkin bir şekilde uygulanmasının önündeki mevcut zorluklar hakkında görüş alışverişinde bulunulmuştur. Forum, Türkistan ve Semerkand yönetimlerinin turizm departmanları, iki ülkenin tur operatörleri ve Türkistan Uluslararası Turizm ve Konaklama Üniversitesi arasında karşılıklı belgelerin imzalanması ile sona ermiştir.

Semerkand Zirvesi sırasında, Devlet Başkanları, 2022 yılında 1. “Türk Dünyası Turizm Başkenti” olarak ilan edilen Kokand'da Özbekistan Cumhuriyeti tarafından düzenlenen faaliyetleri ve etkinlikleri takdirle karşılamışlar; 2023 yılı için Şamahı’nın Türk Dünyası Turizm Başkenti olarak ilan edilmesinden duyulan memnuniyeti ifade etmişler; 24 Mayıs 2022’de Şamahı, Azerbaycan’da yapılan TDT Turizm Bakanları 7. Toplantısının sonuçlarını desteklemişler; ve “Tabarruk Ziyarat” ve “Türk Devletlerinin En İyi Turizm Köyleri” projelerinin uygulanmasını sağlamak, Üye ve Gözlemci Devletlerde kış ve golf turizmini geliştirmek için işbirliği tesis etmek talimatını vermişler; 3-4 Ekim 2022 tarihlerinde Türkistan’da düzenlenen ve Kazakistan ile Özbekistan’ın hükümet ajansları ve tur şirketlerinin katıldığı “Tabarruk Ziyarat” pilot projesinin uygulanmasına dair Forumun sonuçlarını övmüşler; ve Üye Devletlerin ilgili kurumlarına, pilot projenin en kısa sürede uygulanmasını kolaylaştırmak ve diğer Üye ve Gözlemci Devletlere genişletilmesini sağlamak için gerekli önlemleri almaları talimatını vermişler; Üye Devletlerin yetkili makamlarına, İpek Yolu Dünya Mirası Seri ve Sınırötesi Adaylığı ile ilgili ortak adaylık dosyalarını derlemek için çabalarını koordine etmeleri ve “Modern İpek Yolu Ortak Tur Projesi”ni ulusal ve uluslararası turizm fuarları da dahil olmak üzere gerekli araçlarla tanıtmaları talimatını vermişlerdir.

TDT'nin bir diğer Turizm Eğitim Programı, 7-12 Mayıs 2023 tarihlerinde Macaristan’da Üye Devletlerin kamu ve özel sektör temsilcilerinin katılımıyla düzenlenmiştir. Program, TDT Turizmden Sorumlu Bakanlarının 7. Toplantısında alınan kararlar doğrultusunda Macaristan Turizm Ajansı ev sahipliğinde gerçekleştirilmiştir. Program sırasında, Üye Devletlerin turizm profesyonelleri, Macaristan’ın Budapeşte, Veszprem, Balatonfüred, Sümeg, Keszthely ve Heviz şehirlerini ziyaret etmişler ve Macar yetkililerden en iyi uygulamalar ve sahadaki gelişmeler hakkında bilgi almışlardır.

Son olarak, TDT  Turizmden Sorumlu Bakanlar 8. Toplantısı, 11 Ekim 2023 tarihinde Kazakistan'ın Türkistan şehrinde gerçekleştirilmiştir. Toplantıda, Üye ve Gözlemci Devletler arasındaki uçuş sayılarının artırılması, İpek Yolu Turizminin potansiyelinin ortaya konması, “Türk Dünyası Turizm Başkenti” ve “Tabarruk Ziyarat” projelerinin uygulanması, yeni web sitesi www.turkicsilkroad.com’un başlatılması, eğitim programları ve TDT içindeki turizm işbirliği gündemi ile ilgili diğer konular ele alınmıştır. Toplantıda, Kazak tarafının önerisi üzerine, taraflar Türkistan şehrini 2024 yılı “Türk Dünyası Turizm Başkenti” olarak ilan eederek, önümüzdeki yıl Türkistan’da düzenlenecek çeşitli konferanslar, festivaller ve diğer etkinlikleri içeren Yol Haritasını onaylamışlardır.

Toplantıda ayrıca, TDT Turizm Bakanları  9. Toplantısı’nın 2025 yılında Kırgızistan’da yapılması kararlaştırılmıştır.


Son Güncelleme: 28.01.2025 15:24:45