Hedefler

Eğitim, Türk Devletleri Teşkilatı'nın misyonunun merkezinde yer almaktadır ve Teşkilat, Üye Devletleri ve Gözlemcileri arasında eğitim alanında işbirliğine sürekli olarak öncelik vermektedir. Eğitim alanı önemlidir, çünkü sadece TDT hükümetleri arasındaki işbirliğine değil, aynı zamanda toplumlar ve Türk neslinin geleceği üzerinde doğrudan etkisi vardır.

Türk Devletlerinin ortak kültürü, dili ve tarihi, Türk Devletleri Teşkilatı çerçevesindeki işbirliğinin temelini oluşturan ana sütunlardır ve bu bölgesel işbirliğini diğerlerine kıyasla benzersiz kılmaktadır. Bu alan, TDT ülkelerinde sosyal değişim, ekonomik kalkınma ve refah için en önemli unsurlardan biridir.

Mekanizmalar

Düzenli Bakanlar ve Çalışma Grubu Toplantıları, Türk Üniversiteler Birliği (TÜRKÜNİB) ve Orhun Süreci gibi çeşitli mekanizmalar aracılığıyla TDT, akademik işbirliğini geliştirmek, öğrenci ve öğretim üyesi değişimini teşvik etmek ve Türk dünyası genelinde eğitim standartlarını uyumlu hale getirmek için eğitim alanında işbirliğini yönlendirmekte, böylece ortak bir bilgi tabanını teşvik etmekte ve Üye Devletleri ve Gözlemcileri arasında kültürel ve akademik bağları güçlendirmektedir.

Bakanlar Toplantıları

Türk Devletleri Teşkilatı, genç Türk nesillerinin mevcut eğitim sistemine katılmalarına yardımcı olacak özel programlar geliştirmek ve uygulamak amacıyla eğitim konularında Bakanlar Toplantıları düzenlemektedir.

• 2010 yılından bu yana Üye Devletlerin Eğitim Bakanları arasında sekiz toplantı gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları 1. Toplantısı 10 Ağustos 2012 tarihinde Çolpon-Ata'da gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 22 Kasım 2013 tarihinde Eskişehir'de gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları 3. Toplantısı 28 Kasım 2014 tarihinde Bakü'de gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 5 Eylül 2015 tarihinde Astana'da gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 15 Mart 2019 tarihinde Bişkek'te gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 4 Kasım 2021 tarihinde İstanbul'da gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 14 Haziran 2023 tarihinde Semerkant'ta gerçekleştirilmiştir.
• Eğitim Bakanları Toplantısı 1 Haziran 2024 tarihinde Şuşa'da gerçekleştirilmiştir.

Son Eğitim Bakanları Toplantısı sırasında, Türk Yükseköğretim Alanı içerisinde işbirliğini güçlendirmek amacıyla, Türk Dünyası Yükseköğretim Alanı, Veri Bankası, Türk Dünyası Yükseköğretim Kalite Güvence Ajansı ve TDT  Yükseköğretim Vakfı'nın kurulması önerilmiştir.

Hâlihazırda, bu öneriler üzerinde çalışmak ve genel olarak TDT'nin akademik işbirliğini ve eğitim işbirliğini daha da güçlendirmek için bir Çalışma Grubu oluşturulması öngörülmektedir.

Projeler

Temel amaç, sadece TDT bünyesinde kurulan platformlar çerçevesinde işbirliği yapmak değil, öğrenciler ve akademisyenler için faydalı olacak somut sonuçlar, mekanizmalar ve projeler geliştirmektir.

Üniversiteler arası İşbirliği

Yükseköğretim kurumları arasındaki mevcut işbirliğini güçlendirmek amacıyla TDT Üye Devletlerinin üniversiteleri için üniversiteler arası bir birliğin yapılandırılması, kuruluşundan bu yana Teşkilatın gündeminde yer almaktadır.

TÜRKÜNİB, 10 Ağustos 2012 tarihinde Çolpan-Ata'da düzenlenen TDT Eğitim Bakanları Toplantısı ve 23 Ağustos 2012 tarihinde Bişkek'te düzenlenen TDT 2. Zirvesi'nde alınan kararlar doğrultusunda Türk Üniversiteler Birliği ve Yükseköğretim Alanı Kurulmasına İlişkin Yönerge ile tesis edilmiş ve Türk dünyasında yükseköğretime yönelik kolektif taahhütte önemli bir dönüm noktası olmuştur.

Bugüne kadar Türk Üniversiteler Birliği'nin (TÜRKÜNİB) 7 Genel Kurulu ve 1 Özel Rektörler Toplantısı gerçekleştirilmiştir. Son Genel Kurul 20 Mayıs 2024 tarihinde Bakü'de gerçekleştirilmiştir.

Orhun Süreci

TÜRKÜNİB'in birçok faaliyet alanı vardır ve bunlardan biri de Orhun Değişim Programı'dır.

Geçtiğimiz yıllarda Türk Devletleri Teşkilatı, üye üniversitelerin Bologna Süreci, Erasmus Plus ve Avrupa Kredi Transfer Sistemi gibi farklı eğitim yöntemlerini entegre etmeyi amaçlayan çeşitli tematik toplantılar düzenlemiştir. Bu toplantılar farklı sektörel ve teknik toplantıları, yerinde saha çalışmalarını ve olağanüstü konvansiyonları içermiştir. Sonuç olarak taraflar, programın hayata geçirilmesinde büyük bir adım olan yönetmeliği kabul etmiştir. Taraflar, projenin pilot aşamasına 2017-2018 akademik yılında başlamış ve bu dönemde üye üniversitelerin Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimi bölümlerinden 43 öğrenci programdan yararlanmıştır.

***

Türk Devletleri Teşkilatı, bakanlık toplantıları, üniversiteler arasında işbirliği ve Orhun Değişim Programı gibi programların uygulanmasını içeren çok yönlü bir yaklaşımla Üye Devletleri ve Gözlemcileri arasında eğitim işbirliğini teşvik etme konusunda güçlü bir kararlılık sergilemektedir. Bu çabalar sadece Türk dünyası genelinde akademik bağları güçlendirmek ve eğitim standartlarını uyumlu hale getirmekle kalmamakta, aynı zamanda bölgenin sosyal ve ekonomik kalkınmasına da aktif olarak katkıda bulunmaktadır. Somut projeler ve girişimler geliştirmeye devam ederek TDT, eğitimin misyonunun temel taşı olarak kalmasını ve Türk halklarının gelecek nesilleri için ilerleme ve birlik unsuru olmasını sağlamaktadır.

Okullar arasında işbirliği

Okullar arasındaki işbirliği üç ana odak alanını içermektedir: Öğrenciler için Değişim Programı, eğitim uzmanları için Değişim Programı ve Kardeş Okul Projesi. Türk Devletleri Teşkilatı, ilgili Eğitim Bakanlıklarının desteğiyle Türkiye'deki (2016) ve Azerbaycan'daki (2018) ortaokul/lise öğrencileri için iki değişim programı düzenlemiştir. Projeler, öğrencilerin benzer kültürel değerleri ve bakış açılarını anlamaları için yararlı araçlar olduğunu kanıtlamıştır. Ayrıca, öğrencilerin diğer Türk dillerine aşinalıklarını ve kardeş Türk devletleri hakkındaki farkındalıklarını ve genel bilgilerini artırmaktadır.