Hedefler

Türk Devletleri Teşkilatı’nın (TDT) Sanayi, Bilim, Teknoloji ve Yenilik (SBTY) alanındaki işbirliğinin amacı; ortak araştırma, yenilik ve sanayi gelişimini teşvik etmek, dijital ve yeşil dönüşümü güçlendirmek, sürdürülebilir büyüme ve rekabetçiliği destekleyecek daha güçlü bir yenilik ekosistemi inşa etmektir.

Çerçeve

Bakanlar ve Çalışma Grubu Toplantıları

1. Bakanlar ve Çalışma Grubu Toplantısı, 25-26 Ekim 2024 tarihlerinde, Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ev sahipliğinde İstanbul’da gerçekleştirildi.

• Bakanlar, İstanbul Bildirgesi’ni kabul ederek; Ar-Ge, KOBİ’ler, yenilik ekosistemleri, yeşil ve dijital dönüşüm, metroloji, ürün güvenliği, standardizasyon, sınai mülkiyet ve uzay teknolojileri alanlarında kapsamlı bir işbirliği gündemi belirlediler.
• Uygulama Planı onaylanarak belirtilen alanlarda alt çalışma gruplarının kurulmasına karar verildi.

2. Bakanlar Toplantısı, 2025 yılında Azerbaycan’ın Bakü şehrinde gerçekleştirilecek; İstanbul Bildirgesi’nin uygulanmasına devam edilerek, üzerinde mutabık kalınan Eylem Planı çerçevesindeki ilerleme değerlendirilecektir.

Projeler

• Araştırma ve Geliştirme İşbirliği – Ortak projeler, uzmanlık paylaşımı, bilimsel ve teknolojik işbirliğini destekleyecek finansman mekanizmalarının araştırılması.
• Bilimsel Araştırma ve Burs Programları – Üye ve Gözlemci Devletler arasında burs ve öğrenci değişim programlarının oluşturulması.
• Yapay Zekâ ve Sanayide Dijital Dönüşüm – Sanayi üretiminde yapay zekâ uygulamaları ve dijital gelişim programları üzerinde işbirliği.
• Yenilik Ekosistemi Geliştirme – TEKNOFEST ve teknoloji festivallerinin üye devletlerde düzenlenmesi, teknoparklar arasında işbirliği, gençlere yönelik bilim ve teknoloji programları.
• Yatırım Fonu ve Girişimcilik – Girişim sermayesi işbirliğinin kolaylaştırılması, start-up ortaklıkları ve “Yatırım ve Ticaret İşbirliği Platformu”nun oluşturulması.
• KOBİ Gelişimi – Türkiye’nin TEKMER modeli gibi iyi uygulamaların paylaşılması, sanayi KOBİ’lerine yönelik teşvikler ve TDT KOBİ Mutabakat Zaptı’nın takibi.
• Metroloji – Eğitim programları ve Türk Devletleri Bölgesel Metroloji Teşkilatı’nın (TURKMET) kurulması planı.
• Ürün Güvenliği – Uyum, piyasa gözetimi, denetim sistemleri konularında deneyim paylaşımı ve test altyapısının geliştirilmesi.
• Standardizasyon ve Uygunluk Değerlendirme – Teknik danışmanlık, laboratuvar işbirliği, eğitimler, Helal kalite altyapısının güçlendirilmesi ve standartların uyumlaştırılmasına yönelik projeler.
• Sanayi İşbirliği ve Sınai Mülkiyet – Sanayi bölgelerinde işbirliği, sınai mülkiyet konularında uzman değişimi, fikri mülkiyet hakları (FMR) üzerine rehberler ve Ortak Türk Patent Teşkilatı’nın (CTPO) kurulması önerisi.
• Uzay Teknolojileri – Uzayın barışçıl kullanımının teşviki, uzmanlık paylaşımı, ortak kapasite geliştirme ve Uzay Teknolojileri Konferansları aracılığıyla işbirliği (Türkiye 2024, Azerbaycan 2025).

Genel Değerlendirme

SBTY çerçevesi, bilimi ve teknolojiyi sanayi gelişimi ile birleştiren ileriye dönük bir işbirliği platformudur. 2025 yılında Bakü’de yapılacak ikinci Bakanlar Toplantısı; ortak girişimlerin genişletilmesine, yeni projelerin kabul edilmesine ve üye ile gözlemci devletlerin stratejik teknoloji sektörlerinde entegrasyonunun derinleştirilmesine hizmet edecektir.