Kazakistan Cumhuriyeti’nin daveti üzerine Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Keneşi Seçim Gözlem Misyonu (bundan sonra Misyon olarak anılacaktır), 20 Mart 2016 tarihinde gerçekleşen Kazakistan Cumhuriyeti erken Parlamento Seçimlerini gözlemlemiştir.
Misyon, Kazakistan Cumhuriyeti mevzuatına ve uluslararası seçim gözlem misyonları genel kurallarına uygun olarak çalışmalarını yürütmüştür.
Azerbaycan, Kırgızistan ve Türkiye’den uluslararası seçim gözlemciliği konusunda tecrübeli uzmanların yanısıra Türk Keneşi Sekreterya temsilcileri ve Uluslararası Türk Akademisi temsilcileriden oluşan Misyon 17 Mart 2016 tarihinden itibaren Almatı ve Kızılorda şehirlerinde çalışmalarına başlamıştır.
Seçim evveli çalışmaları kapsamında Misyon temsilcileri, siyasi partilerin temsilcileri ve bölgesel seçim komisyonu üyeleri ile görüşmüşlerdir. Siyasi partiler tarafından Misyona seçim kampanyaları, aday listeleri hakkında detaylı bilgi verilmiştir. Bu hususta herhangi bir aksaklığa rastlanmamıştır.
Seçim günü, sandıkların açılış prosedürlerinin ulusal ve uluslararası gözlemcilerin bulunduğu şeffaf bir ortamda yapıldığı tespit edilmiştir.
Seçim günü boyunca, Misyon 34’ü Almatı, 27’si Kızılorda olmak üzere 61 seçim sandığında çalışmalarını yürütmüştür. Seçim işlemleri Kazakistan Cumhuriyeti seçim mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bölge seçim komisyonları uluslararası ve yerel gözlemcilere Misyonun gözlemlediği noktalarda hertürlü kolaylık ve imkanı sağlamıştır. Şeffalık içinde daha kapsamlı bir gözlem yapılabilmesini teminen uygun koşullar siyasi partiler ve sivil toplum kuruluşlarına da sağlanmıştır. Seçim gayet elverişli ve sakin koşullarda geçmiştir. Seçmenlerin yoğunlukla öğle saatlerinden akşamüstüne kadar oy kullandıkları gözlemlenmiştir. Seçim komisyonlarının çalışmalarına idari ya da kolluk kuvvetleri tarafından herhangi hukukdışı bir müdahele gözlemlenmemiştir. Her iki şehirde de özgür oy kullanma hakkının icraasında herhangi bir engel tesbit edilmemiştir.
Misyon ayrıca iki seçim sandığında oy sayım işlemlerini izlemiştir. Oy sayım işlemleri Kazakistan Cumhuriyeti seçim mevzuatına uygun şekilde seçim komisyonları tarafından yürütülmüş ve sonuçların asılması zamanında yapılmıştır.
Vatandaşların oy kullanma sürecine aktif katılımları, bölgesel seçim komisyonlarının iyi performansı ve gözlemcilerin bütün süreçte özgürce yeralmaları Misyon tarafından tespit edilen önemli bulgular arasındadır.
Sonuç olarak, Türk Keneşi Seçim Gözlem Misyonu, Kazakistan Cumhuriyeti erken Parlamento Seçimlerinin, açık, şeffaf ve rekabetçi bir ortamda yapıldığını, Kazakistan Cumhuriyeti mevzuatına ve uluslararası kabul görmüş kural ve standartlara uygun bir ortamda gerçekleştiğini belirtmektedir.