Türk Keneşi Seçim Gözlem Heyeti, 11 Aralık 2016`da gerçekleştirilen Kırgız Cumhuriyeti Anayasa Değişikliği Referandumunu gözlemleme görevini tamamlamıştır.

Misyon, bir basın toplantısı düzenlemiş ve bu sırada aşağıdaki bildiri yayınlanmış ve gazetecilerin soruları yanıtlanmıştır.

Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Seçim Gözlem Misyonu

Kırgız Cumhuriyeti Anayasa Değişikliği Referandumu

11 Aralık 2016

BİLDİRİ

 

Kırgız Cumhuriyeti’nin daveti üzerine, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi  Gözlem Misyonu (bundan sonra Misyon olarak anılacaktır) 11 Aralık 2016 tarihinde Kırgız Cumhuriyeti Anayasa Değişikliği Referandumunu (bundan sonra Referandum olarak anılacaktır) gözlemlemiştir.

 

Misyon, faaliyetlerini Kırgız Cumhuriyeti mevzuatına uygun olarak ve uluslararası seçim gözlem misyonlarının genel kabul görmüş kuralları doğrultusunda yürütmüştür.

 

Azerbaycan, Kazakistan ve Türkiye'den kapsamlı uluslararası seçim gözlem tecrübesine sahip uzmanların yanı sıra Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Sekretaryası temsilcilerinden oluşan Misyon çalışmalarına 9 Aralık 2016'da Bişkek'te başlamıştır.

 

Referandum evvelindeki sürecin gözlemlenmesi çerçevesinde Misyon, bir dizi seçim merkezini ziyaret ederek bölgesel seçim komisyonlarının temsilcileriyle bir araya gelmiş ve referandum hazırlıkları hakkında ayrıntılı bilgi almıştır. Referandum öncesi süreçte, Misyon'a herhangi bir usulsüzlük bildirilmemiştir.

 

Referandum günü boyunca, Misyon oy kullanma prosedürlerini Bişkek'teki 30 seçim istasyonunda gözlemlemiştir. Oy kullanma işlemleri Kırgızistan Cumhuriyeti mevzuatına göre gerçekleştirilmiştir. Bölge seçim komisyonları, Misyonun kapsadığı tüm bölgelerde uluslararası ve yerel gözlemcilere aktif gözlem için tam erişim sağlamıştır.

 

Siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları ve diğer gruplar için daha şeffaf gözlem yapmak için uygun koşullar sağlanmış ve oylama süreci sorunsuz olarak gerçekleştirilmiştir. Referandum günü boyunca erken saatlerden öğleden sonraya kadar iyi düzeyde katılım gözlemlenmiştir. Seçim komisyonlarının çalışmalarına idari veya kolluk kuvvetleri tarafından yasadışı müdahale yapılmasına ilişkin hiçbir durum gözlemlenmemiştir. Ayrıca, özgür oylamaya engel teşkil edecek herhangi bir durum yaşanmamıştır.

 

Ayrıca Misyon, oylama gününün sonunda sayım sürecini bir seçim sandığında gözlemlemiştir. Seçim komisyonları, Kırgız Cumhuriyeti mevzuatına uygun olarak oyların sayımını yapmış ve sonuçların tablolaştırılması zamanında gerçekleştirilmiştir.

 

Vatandaşların oylamaya aktif katılımı, bölge seçimi komisyonlarının iyi performansları ve gözlemcilerin tüm prosedürlere özgürce erişiminin sağlanmış olması, Misyonun ana bulguları olarak sıralanabilir.

 

Sandıklarda kamu düzeninin sağlanmış olduğu gözlemlenmiştir.  Herhangi bir siyasi grup tarafından propaganda materyalleri dağıtılması, zorlama, oy bültenlerinin sızması veya engelli bireyler için (bir veya iki yer hariç) herhangi bir kısıtlama oylamada gözlemlenmemiştir. 

 

Bazı seçmenler ve gözlemciler, oy kağıtlarının sadece Kırgız dilinde olduğunu ve bu yüzden birçok kişinin içeriği anlamakta zorlandığını dile getirmişlerdir. Misyon ayrıca, özellikle yaşlılar arasında kayıt defterinde isimlerini bulmak için parmak izi tanımlama ile ilgili bazı sorunları fark etmiştir. Teknolojik hususlarda ise, bazı sandıklardaki hava koşulları nedeniyle bilgisayarların ve parmak izi tanıma sisteminin düzgün çalışmadığı da gözlemlenmiştir.

 

Sonuç olarak, Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi Gözlem Misyonu, Kırgız Cumhuriyeti Anayasa Değişikliklerine Dair Referandumun Kırgız Cumhuriyeti ulusal mevzuatına, genel ve uluslararası kabul görmüş demokratik seçim standartlarına uygun olarak açık, şeffaf ve profesyonel bir şekilde yapıldığını teyit etmektedir.

 

Ömer Kocaman – Misyon Başkanı

Ahmet Asim Arar – Misyon Üyesi

Talgat Shaldanbay - Misyon Üyesi 

Elshan Asgarov - Misyon Üyesi

Zamin Aliyev - Misyon Üyesi 

Dastan Almen - Misyon Üyesi