Toplantının açılış konuşması, Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev tarafından yapıldı.
Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı Kuvanychbek Ismailov'un moderatörlüğünü üstlendiği toplantıya, Azerbaycan Cumhuriyeti Uluslararası İlişkiler Analiz Merkezi (AIR Merkezi) Başkanı Büyükelçi Farid Shafiyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı'na bağlı Kazakistan Stratejik Araştırmalar Enstitüsü Direktörü Zarema Shaukenova, Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Stratejik Araştırmalar Merkezi Başkanı Ufuk Ulutaş, Özbekistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Stratejik ve Bölgelerarası Araştırmalar Enstitüsü Müdür Yardımcısı Sanzhar Valiev, Macaristan Dış İlişkiler ve Ticaret Enstitüsü Müdürü Marton Ugrosdy ve bu düşünce kuruluşlarının uzmanları katıldı.
Genel Sekreter Baghdad Amreyev, Türk Dili Konuşan Ülkeler ve Türk Konseyi'nin son yıllarda artan rolünü, uluslararası ilişkilerde Türkiye'nin önemli konumunu, Azerbaycan topraklarının azad edilmesini, Özbekistan'ın hızlı gelişimini, Kazakistan'ın bölgesel ve uluslararası meselelerdeki geleneksel olumlu rolünü, Kırgızistan'ın Orta Asya bölgesindeki önemini ve Macaristan'ın Doğu Avrupa'daki artan etkisini vurgulayarak, tüm bu faktörlerin, Türk Konseyi Üye ve Gözlemci Devletlerinin uluslararası arenadaki artan rolünü gösterdiğini ve bunun araştırmaların ana çerçevesini oluşuturarak, dikkatle incelenmesi gerektiğini belirtti.
B.Amreyev, Konseyin ileri perspektifte, Üye Devletler arasında dış politikada daha güçlü bir fikir birliği oluşturmayı ve küresel siyasi sahnede daha yüksek düzeyde karşılıklı destek sağlamayı amaçladığını vurguladı.
Bu bağlamda Baghdad Amreyev, Azerbaycan'ın işgal altındaki topraklarının kurtuluşu ve uluslararası hukukun norm ve ilkelerine dayalı haklarına uygun olarak bu topraklar üzerinde egemenliğini yeniden tesis etmesindeki tarihsel başarısının önemine değinerek, Azerbaycan'ın bu haklı zaferinin Türk Konseyi içindeki güçlü ilişkilere, Türk Dünyasında entegrasyon süreçlerinin ve birliğin ilerlemesine yeni bir ivme kazandıracağına olan inancını dile getirdi.
Genel Sekreter, Türk Konseyi'nin uluslararası ve bölgesel işbirliğinde saygın bir ortak haline geldiğinin altını çizerek, önemli sayıda ülkenin gözlemci olma konusundaki ilgilerini dile getirdiklerini kaydetti.
Ayrıca Türk Konseyi ve Üye Devletlerinin uzun vadeli hedeflerinin temelini oluşturacak “2020-2025 Türk Konseyi Stratejisi” (Strateji 2025) hakkında katılımcılara bilgi veren B.Amreyev, 2025 Stratejisinin, çok çeşitli uluslararası meselelerde tek olarak hareket etmek için siyasi bütünlüğün geliştirilmesine dayanan bir vizyon olan "Türk Dünyası Vizyonu - 2040" belgesine yansıtılacağını belirtti.
Genel Sekreter ayrıca COVID-19 salgını sırasında Üyeler arasındaki işbirliğine ilişkin genel bir bilgi vererek, 10 Nisan 2020 tarihinde düzenlenen “COVID-19 salgınıyla mücadelede Dayanışma ve İşbirliği” konulu Türk Konseyi Olağanüstü Zirvesi'nin sonuçları ve DSÖ ile kurulan yakın işbirliği hakkında bilgi aktardı. Türk Konseyi'nin COVID-19 salgını konusunda küresel çapta Devlet Başkanları düzeyinde bir Zirve düzenleyen ilk uluslararası kuruluş olduğunu vurgulayan B.Amreyev bu koordinasyon ve angajman çabalarının uluslararası toplum tarafından, özellikle de insanlık yararına dayanışmayı teşvik eden kurumsal işbirliğinin bir örneği olarak, DSÖ tarafından takdirle karşılandığını ifade etti.
Azerbaycan, Kazakistan, Türkiye, Özbekistan ve Macaristan Araştırma Merkezleri heyetleri aşağıdaki konu başlıkları üzerinde sunumlar yaparak, görüş alışverişinde bulundular:
1. Kazakistan'ın pandeminin sonuçlarının üstesinden gelmek üzere ekonomik işbirliğini geliştirme yaklaşımı;
2. Türkiye’nin Türk Konseyi ve COVID-19’a karşı mücadelede uluslararası işbirliğindeki rolü;
3. Azerbaycan'ın kurtarılmış topraklarının yeniden inşasında Türk Konseyi'nin rolü;
4. Değişen durum ve şartlarda Türk Konseyi Üye Devletlerinin eğitim alanında işbirliği;
5. COVID-19 salgını bağlamında sağlık sistemi;
6. Sağlık hizmetleri ve sıhhi-epidemiyolojik refah alanında işbirliği imkânları;
7. COVID-19 salgını sırasında Türk Konseyi çerçevesinde işbirliği.
Katılımcılar, pandeminin muhtemel olumsuz sosyo-ekonomik etkilerinin üstesinden gelme konusuda, faaliyetlerin koordinasyonu, karşılıklı bilgi alışverişi ve yardımlaşmanın öneminin altını çizdiler.
Bu bağlamda taraflar, ilişkilerin daha da gelişmesini etkileyen faktörleri kapsamlı bir şekilde analiz etmek üzere Türk Konseyi Üye Devletlerinin araştırma merkezleri arasında yakın işbirliğine ihtiyaç olduğunu belirttiler.
Mevcut şartların istikrarsızlığı ve zorlukların karmaşık yapısı göz önünde bulundurularak, bölgede istikrarın sürdürülmesi için güvenlik alanında işbirliğinin önemini vurgulayan taraflar, ticari ve ekonomik alanda ise Üye Devletlerin ortak ekonomik ve transit taşımacılık potansiyelinin etkin kullanılmasının gerekliliğine dikkat çektiler.
Uzmanlar, özellikle ortak araştırma konularının tanımlanması, Türk dili konuşan devletlerin bağımsızlığının 30. yıldönümüne adanmış bir dizi özel yayın hazırlanması, araştırmacıların burslar sağlanarak teşvik edilmesi ve Türk Konseyinin faaliyet ve projeleri ile ilgili çalışma ve yayınların değiş tokuşu gibi işbirliğini daha da geliştirmek için atılabilecek adımlar hakkında verimli tartışmalar yaptılar.
Azerbaycan Uluslararası İlişkiler Analiz Merkezi Başkanı Büyükelçi Farid Shafiyev'in önerisi üzerine taraflar, Azerbaycan’ın yakın zamanda Ermeni işgalinden azad olan Şuşa şehrinde, Üye Devletlerin bağımsızlığının 30. yılını kutlamak üzere düzenlenecek faaliyetler çerçevesinde, Resmi Dış Politika Araştırma Merkezlerinin Olağanüstü Toplantısının yapılmasını kararlaştırdılar.
