Türk Konseyi Ekonomiden Sorumlu Bakanlar 9. Toplantısı, Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Ekonomi Bakan Yardımcısı Zhaslan Madiyev’in ev sahipliğinde ve Türk Konseyi Genel Sekreteri ve Baghdad Amreyev’in idaresinde 3 Temmuz 2019 tarihinde Nur-Sultan’da Astana Uluslararası Finans Merkezi'nde gerçekleştirilmiştir.
Toplantıda Üye Ülkeler, Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakan Yardımcısı Sahib Mammadov, Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi Bakan Yardımcısı Eldar Abakirov ve Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay tarafından temsil edilmiştir.
Türk Konseyi Gözlemci Üye Ülkesi Macaristan toplantıda, Kazakistan Cumhuriyeti Büyükelçiliği Maslahatgüzarı Dorogi Shandor tarafından temsil edilmiştir. Toplantıya Astana Uluslararası Finans Merkezi Müdürü Sayın Kairat Kelimbetov da iştirak etmiştir.
Genel Sekreter Baghdad Amreyev, açılış konuşmasında, toplantıda Üye Ülkeler tarafından ele alınan Ortak Yatırım Fonu, Türk Ticaret Evi ve Ortak Ticaret Odası'nın kurulması gibi yeni girişimlerin, Üyelerin ticaret ve ekonomik potansiyelinin artmasına büyük katkıda bulunacağını vurgulamıştır. Ayrıca, ekonomik büyümeyi teşvik eden önemli bir itici güç olan KOBİ'lerin desteklenmesi için ortak çabaların yoğunlaştırılması gerekliliğine dikkat çeken Genel Sekreter , Sekretaryanın bu yönde çalışmaya başladığını sözlerine eklemiştir.
Genel Sekreter B. Amreyev, Üye Ülkelerin özel sektörleri arasında somut işbirliğini ve ticareti teşvik etmek, ekonomik bağları güçlendirmek ve yatırımı arttırmak için gerekli tedbirleri alarak uygun ortamı yaratma konusunda tüm Üye Ülkeleri verimli girişimler çerçevesinde aktif olarak çalışmaya davet etmiştir.
Astana Uluslararası Finans Merkezi (AUFM) İdarecisi Kairat Kelimbetov, katılımcıları burada ağırlamaktan duydukları memnuniyeti ifadeyle, Türk Konseyi'nin ekonomik gündeminin, Üye Ülkeler arasında verimli işbirliğini ileriye götürmek için taşıdığı önemi vurgulamıştır. AUFM'nin Türk Konseyi'nin amaçlarına uygun bir yapı olduğunu ve Üye Ülkelerden AUFM'yi ekonomik faaliyetleri için bölgesel bir ofis olarak görmelerini istemiştir.
Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Ekonomi Bakan Yardımcısı Zhaslan Madiyev katılımcıları selamlayarak Türk Devletleri arasındaki işbirliğinin önemini vurgulamıştır. Türk Konseyi'nin 10 yıl boyunca uluslararası kuruluşlar arasında haklı bir yer edindiğini ve yatırımlar, ticaret, ulaştırma, turizm ve diğer çeşitli alanlarda ekonomik işbirliğini başarıyla güçlendirdiğine dikkat çekmiştir.
Türk Konseyi Üye ülkeleri ile Kazakistan'ın mevcut ticaret ve yatırım seviyeleri hakkında bilgi veren Bakan Yardımcısı, Türk Konseyi'nin kurulmasından bu yana, Kazakistan'ın örgütün üye ülkeleriyle ticaret hacminin 3,3'ten 5,5 milyar dolara (% 67) yükseldiğini belirtmiştir. 2018 yılında Kazakistan'dan Türk Konseyi üye ülkelerine yapılan ihracat yüzde 23,5 (3,7 milyar ABD doları), ithalat ise yüzde 1,6 (1,8 milyar ABD doları) artmıştır. Net doğrudan yabancı yatırımlar da bölgenin bir yatırım hedefi olarak çekiciliğini yansıtan olumlu dinamikleri göstermektedir.
Bakan Yardımcısı Z.Madiyev, istikrarlı büyüme ve ekonomilerin artan dinamikleri ve Türk Konseyi Üye ülkelerinin ulaştırma altyapısının geliştirilmesinde elde ettikleri başarılar, Avrupa'yı Asya ile birleştiren güçlü ekonomik koridor ve ulaştırma merkezi haline gelmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirmiştir.
Bakan Yardımcısı Z.Madiyev ayrıca, yeni kurulan Türk Ticaret ve Sanayi Odası'na atıfta bulunmuş, özellikle Türk Yatırım Fonu ve Türk Ticaret Evleri'nin kurulmasıyla ilgili girişimleri vurgulamış ve Kazakistan Cumhuriyeti'nin Türk İş Portalı’nın yanı sıra diğer gündem maddeleri ile ilgili görüşlerini katılımcılarla paylaşmıştır.
Azerbaycan Cumhuriyeti Ekonomi Bakan Yardımcısı Sahib Mammadov, Azerbaycan’ın Türk Konseyi Üye Ülkeleri ile olan ticaret hacminin 2019’un ilk 5 ayında 1,7 milyar ABD dolarına ve Türk Konseyi üye ülkelerinin Azerbaycan’ın toplam ticaret hacmindeki payının yüzde 11,6 olduğunun tahmin edildiğini belirtmiştir.
Azerbaycan'ın Türk Konseyi Üye Devletlerine 14,9 milyar ABD doları yatırım yaptığını ve gelen yatırımların 12,3 milyar ABD dolar olduğunun tahmin edildiğini bildiren Bakan Yardımcısı S. Mammadov, “Bakü-Tiflis-Kars” demiryolunun ve “Bakü Uluslararası Deniz Ticaret Limanı”nın Üye Ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğinin daha da gelişmesine katkıda bulunacağını vurgulamıştır.
Kırgız Cumhuriyeti Ekonomi Bakanı Yardımcısı Eldar Abakirov, Türk dili konuşan ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğinin dinamik ve genişletilebilir olduğunu belirterek, Kırgızistan ile daha fazla kalkınma ticaret ve yatırım ilişkileri için yeni fırsatları katılımcılar ile paylaşmıştır.
Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakan Yardımcısı Rıza Tuna Turagay, Türk Konseyi Üye Ülkelerinin mevcut büyük ekonomik potansiyelini vurgulayarak, gerçek potansiyelin çok gerisinde kalmakla birlikte, örgüt içinde ticaret ve yatırımı artırma çabaları bakımından hala iyileştirme için imkan olduğunu ifade etmiştir. Bakan Yardımcısı bu boşluğun üstesinden gelmek için, Üye Ülkeleri daha iyi koordinasyona ve bölgedeki ticaret rejiminin daha da serbestleştirilmesine ilişkin reformları sürdürmeye davet etmiştir. Türkiye'nin, bölgedeki ekonomik büyümeyi teşvik etmek ve mevcut zorlukların üstesinden gelmek için Üye Ülkelere tecrübelerini aktarmaya hazır olduğunu belirtmiştir.
Türk Konseyi Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Ömer Kocaman, 2 Temmuz 2019 tarihinde düzenlenen Türk Konseyi Ekonomik İşbirliği Çalışma Grubu 11. Toplantısı'nın sonuçlarına ilişkin Bakanlara bilgi aktamıştır.
Toplantının ikinci bölümünde, Türk Konseyi Genel Sekreteri Baghdad Amreyev, Bişkek'teki son Bakanlar Toplantısı’ndan bu yana başta Türk Yatırım Fonu’nun kurulmasına ilişkin devam etmekte olan müzakereler olmak üzere yeni kurulan Türk Ticaret ve Sanayi Odası, Türk Ticaret Evi'nin tesisi, 2019 Eylül'ünde Taşkent'te ve 2019 Ekim’inde Bakü'de düzenlenmesi planlanan yatırım ve iş forumlarının yanı sıra Üye ülkelerdeki ekonomik faaliyetler üzerinde önemli etkileri olan çeşitli yatırım ve iş konuları hakkında katılımcılara bilgi aktarmıştır
Sekretaryanın, uluslararası, bölgesel ve ulusal kurum ve kuruluşlarla işbirliği içinde, Türk Konseyi’nin Bakü’de düzenlenecek olan 7. Zirvesinden Türk Yatırım Fonu kurma çalışmalarına devam etmesine karar verilmiştir. Ayrıca, Taraflar, Türk Konseyi Üye Ülkeleri arasında ticaretin kolaylaştırılması ile ilgili Strateji Belgesi üzerinde çalışmaya devam etmeyi ve Türk Konseyi üye ülkeleri tarafından yatırım istatistikleri, yatırım ortamı, ihracat ve KOBİ desteği gibi konularda verilen eğitimleri sürdürmeyi kararlaştırmışlardır.
Heyet başkanları, AUFM’de düzenlenen bu başarılı toplantıya yaptığı ev sahipliği ve kendilerine gösterilen sıcak misafirperverlik için Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Ekonomi Bakanlığı’na şükranlarını dile getirmişlerdir. Taraflar ayrıca, Azerbaycan’ın, ekonomik işbirliği konusundaki bir sonraki bakanlık ve çalışma grubu toplantılarına 2020 yılında ev sahipliği yapma önerisini memnuniyetle karşılamışlardır.
Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Ömer Kocaman, Proje Direktörleri Özge Pan ve Farrukh Jumayev toplantı sırasında Genel Sekreter Baghdad Amreyev'e eşlik etmişlerdir.