15-16 Mart 2012 tarihlerinde İstanbul’da ekonomik işbirliği ve ticaretin geliştirilmesine yönelik Türk Konseyinin Çalışma gruplarının ilk toplantıları gerçekleşti.
“Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Çalışma Grubu”, “Ekonominin Çeşitlendirilmesine Yönelik Tedbirler Çalışma Grubu”, “Ulaştırmanın Geliştirilmesi Çalışma Grubu” ve “Ekonomik İlişkilerin Temeli Olarak Girişimcilik Çalışma Grubu” başlıklı uzmanlar grupları 13 Ekim 2011 tarihinde Astana’da bir araya gelen Birinci Türk Konseyi Ekonomiden sorumlu Bakanlarının kararı ile kurulmuştu. Ayrıca Ekim 2011’de Almatı’da düzenlenen Türk Konseyi 1. Zirve Toplantısı sırasında Devlet Başkanları, Ekonomi Bakanlarının kararlarını inceleyerek, Bişkek’te düzenlenecek olan ikinci Zirveye kadar somut adımlar atılması ve bunlar hakkında raporun sunulmasını karara bağlamıştır. Çalışma gruplarının hedefi ekonomik işbirliği ve ticaretin geliştirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunmak ve teklifler hazırlamaktır.
Üye ülkelerin kamu ve özel sektör temsilcilerinin yanı sıra toplantılara koordinatörlük yapmak üzere Türk Konseyi Sekretaryası temsilcilerinden oluşan Çalışma Gruplarında şu konular görüşülmüştür:
“Yatırım Ortamının İyileştirilmesi” Çalışma Grubu uzmanları, Türk Konseyine üye ülkelerin yatırım alanındaki sorunlarını tartışarak, bunların sebeplerine yönelik ayrıntıları müzakere ettiler. Müzakereler sonucunda taraflar, ele alınan önerilerin her ülkenin ilgili kurumları tarafından değerlendirilmesini karara bağladılar. Üye ülkelerin karşılıklı yatırım zorlukları ve engellerin yanısıra bunlara yönelik çözümlerin değerlendirilmesi, bu konuda geniş bir analiz raporunun hazırlanması, karşılıklı yatırımların korunması ve teşvik edilmesi ve çifte vergilendirmeyi önleme ile ilgili çok taraflı anlaşmaların hazırlanması, yatırımları teşvik amacıyla internette ortak bir portal kurulması gibi bazı somut öneriler onaylandı.
“Ekonominin Çeşitlendirilmesine Yönelik Tedbirler” başlıklı Çalışma Grubu uzmanları toplantıda Üye ülkelerin yatırım ve tanıtma ajansları arasında çok taraflı bir mutabakat zaptı imzalanması yönündeki imkanların araştırılmasının yanısıra, ülkelerin öncelikli sektörlerinin belirlenmesi için çalışmalar yapılması, konferanslar, toplantılar ve ihracat odaklı ürünlerin yer alacağı fuarlar düzenlenmesi ve üye ülkelerden kamu alımları ve ihale duyuru ve imkanlarının yer aldığı bir web-sitesi oluşturulması konularında mutabık kaldılar. Uzmanlar yaptıkları değerlendirmeler sonunda, Türk Konseyi Ekonomiden sorumlu Bakanlarının gelecek toplantısına sunulmak üzere bir dizi öneri paketi hazırladılar.
“Ulaştırmanın Geliştirilmesi” başlıklı üçüncü Çalışma Grubunda, Türk Konseyi üyesi devletler arasında ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi perspektifiyle ulaştırma alanında atılabilecek ortak adımlar tartışıldı. Ticaretin daha da geliştirilmesi için aşılması gereken fiziki ve fiziki olmayan engeller irdelenerek, Türkiye ve Azerbaycan ile Orta Asya’daki üye devletleri birbirine bağlayan en kısa koridor olan Hazar Denizi geçişinin daha etkin kullanılmasının ortak bir ihtiyaç olduğu tespit edildi. Tartışmalarda, Bakü-Tiflis-Kars demiryolu başta olmak üzere bölgede ulaştırma alanında hâlihazırda yürütülen ikili ve çok taraflı projelerin sunabileceği fırsatlar üzerinde durularak, çok modlu ulaştırmanın uluslararası kuruluşlardan sağlanacak finansman yardımıyla geliştirilmesinin önemi vurgulandı.
Çalışma Grubu, yapılan ortak değerlendirmeler sonucunda Ekonomi Bakanları’na sunulmak üzere aşağıdaki tavsiyeler üzerinde mutabık kaldı:
- Hazar Denizi geçişlerinin hızlandırılması ve iyileştirilmesi amacıyla ortak bir şirket kurulması,
- Hazar limanlarının karayolu ağları ile bağlantısını sağlayan yol altyapısının incelenmesi ve gerekli iyileştirmelerin yapılması,
- Üye devletlerin ticaretin kolaylaştırılması alanındaki uluslararası belgelere taraf olmaları,
- Ticaretteki mevcut engellerin kaldırılması için kara ulaştırmacılığının mümkün olduğunca serbestleştirilmesi,
- Denize çıkışı olmayan üye devletlerin Türkiye’nin liman ve lojistik merkezlerinden yararlanmalarının kolaylaştırılması,
- Türk Konseyi’nin projelerin gerçekleştirilmesi doğrultusunda ilgili finans kuruluşları ve üçüncü taraflarla düzenli temaslar yürütmesi,
- Çalışma Grubu’nun ulaştırmadan ve gümrüklerden sorumlu idarelerin katılımıyla en kısa sürede genişletilmesi.
“Ekonomik İlişkilerin Temeli Olarak Girişimcilik” başlıklı Çalışma Grubunda Üye ülkelerin küçük ve orta ölçekli işletmelerinin (KOBİ) mevcut problemleri tartışıldı. Görüşülenler arasında ulaşım, nakliye ve ticaret alanında karşılaşılan engeller ile şirket-ürün konusunda bilgi eksikliği gibi sorunlar yer aldı.
İki günlük çalışma neticesinde çalışma grubu üyeleri tarafından aşağıda yeralan önerilerin Ekonomiden Sorumlu Bakanların bir sonraki toplantısına sunulmasına karar verildi:
1. Her sene Üye ülkelerin şirket temsilcilerinden oluşan ortak ticari fuarların ve iş forumlarının gerçekleştirilmesi,
2. Tecrübe değişimi ve TOBB’un katkısı ile seminer ve kursların organize edilmesi,
3. Her üye ülkenin diğer ülkelerde Ticari müşavirlikler açması,
4. Üye ülkeler arasında ticari konularda anlaşma imzalama imkânlarının geliştirilmesi,
5. Üye ülkelerin küçük ve orta ölçekli işletmeleri arasında anlaşma ve mutabakat imzalama imkânlarının oluşturulması,
6. Üye ülkeler arasındaki standardizasyonun sağlanmasına yönelik anlaşma imkânlarının araştırılması,
7. Ortak bilgi merkezi ve web-sitesinin oluşturulması.
Çalışma gruplarında alınan öneriler her ülke makamlarınca değerlendirilerek Türk Konseyi Ekonomi Bakanlarının 2012 yılının ikinci yarısında yapılacak olan toplantısına sunulacaktır. Bakanların öneriler üzerinde görüşmeler yaparak, Bişkek Zirvesi sırasında Devlet Başkanları Konseyine bir ilerleme raporu sunması beklenmektedir.
