Görüntülü, yazılı ve dijital medyadan üst düzey temsilcilerin katıldığı toplantıda konuşan Genel Sekreter Amreyev, Türk Konseyi’nin yapısı, faaliyetleri ve hedefleri konusunda gazetecilere bilgi verdi.
“Bölgedeki durum ve tarihten gelen ortak bağlarımız, Türk Konseyi’nin kuruluşunu kaçınılmaz yaptı. Kazakistan’ın Ankara Büyükelçisi olarak görev yaptığım 2008-2011 yılları arasında Konsey'in kuruluş çalışmalarında bizzat yer aldım. Türk dünyasına büyük gönül vermiş bir insan olarak bu göreve getirilmek benim için büyük bir anlam ifade ediyor” diyerek sözlerine başlayan Genel Sekreter Baghdad Amreyev, “Türk Konseyi, Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye tarafından 2009 yılında devletlerarası bir örgüt olarak kuruldu. Özbekistan ve Türkmenistan Türk Konseyi’nin Zirvelerine ve etkinliklerine iştirak ediyorlar. Macaristan da son Zirvede gözlemci üye oldu ve şimdi bizim etkinliklerimize aktif olarak katılıyor” dedi.
Türk Konseyi’nin yeni Genel Sekreteri olarak hedefinin Türk Dili Konuşan Ülkeler arasındaki işbirliğini mümkün olan en üst seviyeye çıkarmak ve Türk Konseyi’ni uluslararası arenada saygı duyulan bir teşkilat haline getirmek olduğuna vurgu yapan Genel Sekreter Amreyev, bu doğrultuda Konsey'in yoğun faaliyetlerde bulunduğunu kaydetti.
Türk dünyasında başka entegrasyon teşkilatlarının da var olduğunu hatırlatan Genel Sekreter Amreyev, diğerlerinden farklı olarak Türk Konseyi'nin Türk dünyasında değişik alanlarda yapılan çalışmaların uyum içinde yürütülmesi amacıyla bir şemsiye örgüt olarak tasarlandığına dikkat çekti.
Türk Konseyi’nin temel amacının dış politika, ekonomi, ulaşım, gümrük, turizm, eğitim, medya, gençlik ve spor dahil birçok alanda üye ülkeler arasında işbirliğini geliştirmek olduğunu söyleyen Genel Sekreter Amreyev, yakın geçmişte Türk Konseyi'nin ekonomi ve ticaret başta olmak üzere bazı konularda öncü roller almaya başladığını ifade etti.
“Türk Konseyi dış politika alanında çalışmalarını bölgede barış ve istikrarın güçlendirilmesine, işbirliğinin arttırılmasına ve ortak kalkınma potansiyelinin ortaya çıkarılmasına adamaktadır. Türk Konseyi, sadece Türkçe konuşan ülkeleri bir araya getirmesine rağmen ayrıcalıklı bir yaklaşım veya özel bir siyasi amaç gütmemektedir. Tersine, Türk devletleri arasında daha derin ilişkileri hedefleyerek Avrasya bölgesinde ve İslam dünyasında, özel olarak da Orta Asya ve Kafkaslarda uluslararası işbirliğini geliştirmeyi amaç edinmektedir” ifadelerini dile getiren Genel Sekreter Amreyev, Türk Konseyi'nin genç ve dinamik bir teşkilat olarak on yıllık zaman zarfında çok mesafe kat ettiğini ve önemli işler başardığını vurguladı. Amreyev, “Türk Konseyi üyeleri birlikte aynı hedefe odaklanmaya, uluslararası arenada ortak amaçlara yönelik çalışmaya kısa bir süre içerisinde alıştılar. Dolayısıyla Türk Konseyi, Türk Devletleri arasındaki işbirliğine kurumsal bir kimlik kazandırdı” dedi.
Temel Kazanımlar
Türk Konseyi'nin siyasi işbirliği başta olmak üzere ekonomiden turizme, gençlik ve spordan eğitime 20 farklı alanda işbirliği yürüttüğüne dikkat çeken Genel Sekreter Baghdad Amreyev, “Bugüne kadar 6 Zirve, 13 Dışişleri Bakanları toplantısı ve faaliyet alanlarımızda 50 Bakan toplantısı gerçekleştirdik. 130’un üstünde farklı alanlarda çalışma grubu ve uzmanlar toplantısı, pek çoğu uluslararası düzeyde olmak üzere 25 konferans, forum, mesleki eğitim programı ile gençlik kampları ve festivalleri hayata geçirdik. Bununla birlikte, Üye Ülkelerimizin Bakanlıkları ve ilgili kurumları arasındaki işbirliği giderek gelişiyor. Türk Konseyi çatısı altındaki çabaların ürünü olarak, Bakanlık ve kurumlarımız arasında bugüne kadar 25 anlaşma ve mutabakat zaptı imzalandı” dedi.
Genel Sekreter Amreyev, Türk Konseyi’nin uluslararası görünürlüğünü arttırmak ve uluslararası arenada saygın bir aktör olduğunu göstermek amacıyla başta Birleşmiş Milletler (BM) ve organları olmak üzere çok sayıda uluslararası örgütle güçlü işbirlikleri tesis ettiğini söyledi ve 31 Mayıs 2019 tarihinde Mekke’de düzenlenen İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesinde, Türk Konseyi’nin 8 yıllık gözlemci üyelik başvurusunun sonuçlandırılması kararı alındığını hatırlattı.
Genel Sekreter olarak yoğun bir çalışma programı yürüttüğünü belirten Baghdad Amreyev, “3 Eylül 2018 tarihinde Kırgızistan’ın Çolpon-Ata şehrinde Kırgız Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Sooronbay Ceenbekov’un evsahipliğinde ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev, Kazakistan Cumhurbaşkanı Sayın Nursultan Nazarbayev ve Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle Türk Konseyi 6. Zirvesi gerçekleşti. Özbekistan Cumhurbaşkanı Sayın Şevket Mirziyoyev ile Macaristan Başbakanı Sayın Viktor Orbán da Zirveye katıldılar. Zirve sırasında Cumhurbaşkanlarının almış olduğu ortak kararla, Türk Konseyi Genel Sekreteri olarak atandım.” şeklinde konuştu.
Genel Sekreter Amreyev, “Üye devletlerimizin Devlet Başkanları ve Dışişleri Bakanlarıyla sürekli irtibat halindeyim. Evsahibi ülkemiz Türkiye’nin yetkilileriyle iletişim halindeyiz. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile sık sık görüşüyoruz. Sayın Çavuşoğlu geçen ay Sekretaryayı ziyaret etti. Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ile 16 Nisan’da, Kırgızistan Devlet Başkanı Sooronbay Jeenbekov ile 9 Şubat’ta görüştüm. Temaslarımızı artırarak Türk dünyasındaki işbirliğini daha da derinleştireceğiz.” ifadelerini dile getirdi.
Ekonomik işbirliği konusunda önümüzdeki dönemde de yoğun olarak çalışacaklarını belirten Türk Konseyi Genel Sekreteri Amreyev, “Geçtiğimiz ay, tarihte ilk kez ‘Ortak Türk Ticaret ve Sanayi Odasını’ kurduk. Üye ülkelerin Ticaret ve Sanayi Odalarının Başkanlarıyla birlikte TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’nun da katılımıyla 17 Mayıs 2019 tarihinde (Astana Ekonomik Forumu sırasında) kurucu belgeyi imzaladık. Özbek, Türkmen ve Macar Ticaret ve Sanayi Odalarını da bu sürece dahil etmeyi istiyoruz” dedi.
Genel Sekreter Amreyev, bu Haziran ayında tarihte ilk defa bir Türk Konseyi Genel Sekreteri'nin Özbekistan ve Türkmenistan’ı ziyaret ettiğini ve her iki ziyaretin de çok olumlu geçtiğini ifade etti.
Genel Sekreter Amreyev, “Aşkabat’ta Türkmenistan Dışişleri Bakanı Rashid Meredov ile kapsamlı ve verimli bir görüşme gerçekleştirdim. Taşkent’te Ekonomi ve Sanayi Bakanı, Sermaye ve Ticaret Bakanı, Ticaret Odası Başkanıyla görüşmeler yaptım. Her iki ülkeyle de ilişkilerimizi daha da ilerletmeye karar verdik” dedi.
Genel Sekreter Amreyev, önümüzdeki dönemde Özbekistan’ı ve Türkmenistan’ı Türk Konseyi’nin birer parçası olarak görmeyi; dost ve kardeş Özbekistan ve Türkmenistan’ın bayraklarını Sekretarya binasının önünde dalgalandırmayı çok arzuladıklarını ifade etti.
Türk Konseyi'nin yoğun faaliyet programı kapsamında Türk Yatırım Fonu’nu kurmak için gerekli çalışmaları gerçekleştirdiğini açıklayan Genel Sekreter Amreyev, Fonun kısa süre içinde faaliyete geçeceğini ve başlangıçta 500-600 milyon dolarlık bir Fon olacağını belirtti.
Konsey’in öncelikleri arasında yer alan ekonomik işbirliği konusu
Genel Sekreter Amreyev, Türk Konseyi Üye Ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliğinin güçlendirilmesinin en temel hedeflerinden birisini oluşturduğunu vurgulayarak, bölgesel ve küresel olumsuzluklara rağmen üye ülkeler arasındaki ekonomik işbirliğinin olumlu bir çizgide ilerlediğini açıkladı.
“2015 yılında gerçekleştirdiğimiz Astana Zirvesinden bugüne Türk Konseyi Üye Ülkeleri arasındaki ticaret % 22 oranında artışla yaklaşık 9 milyar dolara ulaştı. Buna Özbekistan ve Türkmenistan’ı da dahil ettiğimizde toplam ticaret rakamı 16 milyar doları buluyor. Elbette daha yapılacak çok iş var. Bunları yeterli saymamız mümkün değil. Bu iradeyle çalışmalarımızı sürdürüyoruz” sözlerini paylaşan Genel Sekreter Amreyev, “Evvela ekonomi, ulaştırma, gümrük, turizm, haberleşme teknolojileri gibi alanlarda Bakanlıklarımız arasındaki kurumsal işbirliğini artırıyoruz. Ayrıca Bakanlıklarımız arasında ortak projeler yoluyla somut işbirliği alanları oluşturmaya çalışıyoruz. Ülkelerimizin özel sektör temsilcilerini bir araya getiren ‘Ortak İş Forumları’ düzenliyoruz” dedi.
Genel Sekreter Baghdad Amreyev, Türk Konseyi’nin kuruluşundan bu yana geçen 10 yıl içinde Bakanlar düzeyinde yaklaşık 40 toplantı yapılmışken, son on ay içinde bu düzeyde 10’dan fazla toplantı gerçekleştirildiğine dikkat çekti. Genel Sekreter Baghdad Amreyev, Türk Konseyi Bakanlar düzeyindeki toplantılarının beşte birinin son dokuz ay içerisinde yapıldığına vurgu yaptı.
Genel Sekreter Baghdad Amreyev, Türk Konseyi'ne üye ülkelerden uzmanların çabalarıyla bir “Ortak Yatırım Fonu” kurmak için çalıştıklarına vurgu yaptı ve Türk Konseyi gibi uluslararası entegrasyon örgütleri için yatırım fonlarının önemine dikkat çekti.
Bakanlar düzeyinde yapılan her toplantıdan sonra kararlar alındığını ve bu kararların uygulamaya geçirilmesi için üye ülkelerde teknik çalışmalar gerçekleştirildiğini anlatan Genel Sekreter Amreyev, Milli Eğitim Bakanları düzeyinde yapılan toplantılar sonucunda Türk Dünyası Ortak Tarih ve Coğrafya Kitabının kabul edildiğini, Medyadan Sorumlu Bakanlar toplantısında Türk Dünyası Ortak Televizyon Kanalı kurma fikrinin kabul gördüğünü örnek olarak anlattı.
Geleceğe yönelik hedefler
“7. Türk Konseyi Zirvesini 15 Ekim 2019 tarihinde Bakü’de gerçekleştirme kararı aldık. Bildiğiniz gibi Ekim ayı, Türk Konseyi’nin kurucu anlaşması olan Nahçıvan Anlaşmasının imza tarihi, yani Türk Konseyi’nin kuruluşunun 10. yıldönümü. 3 Ekim tarihini aynı zamanda “Türk İşbirliği Günü” olarak kutluyoruz.” ifadelerini dile getiren Genel Sekreter Baghdad Amreyev, 7’inci Zirvenin temasının da “Ülkelerimizin Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerinin (KOBİ’lerin) Geliştirilmesi” olacağını duyurdu.
Genel Sekreter Amreyev, 2-3 Temmuz tarihlerinde Nur-Sultan’da Türk Konseyi Ekonomi Bakanlarının toplanacağını ve bu toplantıda Türk Dünyası Ortak Yatırım Fonu kuruluş belgesinin onaylanacağını açıkladı.
Türk Konseyi olarak, 31 Temmuz’da İstanbul’da Türk Dünyası Ortak Odalar ve Borsalar Birliği’nin ilk Genel Kurulunu gerçekleştireceklerini belirten Genel Sekreter Amreyev, Özbekistan, Türkmenistan ve Macaristan’ın Odalar ve Borsalar Birlikleri Başkanlarının da bu toplantıya katılacaklarını söyledi.
Genel Sekreter Baghdad Amreyev, Türk Konseyi'nin 12 Ağustos’ta Türkmenistan Cumhurbaşkanının himayelerinde düzenlenecek 1. Hazar Ekonomi Forumu’na da aktif olarak katılacağını belirtti.
Türk Konseyi olarak Özbekistan Yatırım Bakanlığı ile birlikte 12-14 Eylül tarihlerinde Özbekistan’da “Taşkent Türk Yatırım Forumu” düzenleyeceklerini açıklayan Genel Sekreter Amreyev, “ Gerek Özbekistan gerek Türkmenistan’da ilk kez böyle Forumlar düzenleneceğinin altını çizmek isterim. Türk Konseyi, Ekim ayı ortasında ise Bakü’de Türk Dünyası İş Forumu organize edecek” dedi.
Genel Sekreter Amreyev, Türk Dünyası’na yönelik yürütülen yoğun faaliyetler çerçevesinde, Ağustos ayında New York’ta Türk Dünyası Diaspora toplantısı düzenleyeceklerini anlattı.
Türk Konseyi'nin geleceğe yönelik önemli hedefleri olduğunu hatırlatan Genel Sekreter Baghdad Amreyev, uluslararası arenada Türk Konseyi’nin görünürlüğünü arttırmanın en başta gelen öncelikleri arasında bulunduğunu açıkladı ve 15 Ekim 2019 tarihinde Bakü'de yapılacak 7. Türk Konseyi Zirvesinden önce Türk Konseyi’nin Avrupa Ofisini, Konsey’in gözlemci üyesi olan Macaristan’da hizmete açacaklarını duyurdu.
Basın toplantısının sonunda Genel Sekreter Amreyev, Türk Dünyasının daha güçlü bağlara sahip olmasının hem Türk dünyasının refahına, hem de küresel barışa önemli katkılar yapacağını sözlerine ekledi.
