Maqsadlar

Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) oʻziga aʼzo va kuzatuvchi davlatlar sogʻliqni saqlash vazirliklari oʻrtasida kengaytirilgan hamkorlikni rivojlantirishga qaratilgan. Bunga ilg‘or tajribalarni almashish, sog‘liqni saqlash inqirozi paytida bir-biriga yordam berish va COVID-19 pandemiyasidan tashqari hamkorlik uchun mustahkam poydevor yaratish kiradi. Tashkilot qo'shma tadqiqot va ishlanmalar, farmatsevtika ishlab chiqarishida o'zaro yordam va sog'liqni saqlashdagi favqulodda vaziyatlarda muvofiqlashtirilgan sa'y-harakatlar kabi tashabbuslar orqali o'z a'zolari o'rtasida birdamlikni institutsionalizatsiya qilishni maqsad qilgan.

Mexanizmlar

O‘z maqsadlariga erishish uchun TDT ko‘p qirrali muvofiqlashtirish va harakat mexanizmiga ega.

Sog‘liqni saqlashni muvofiqlashtirish qo‘mitasi

Aʼzo davlatlar oʻrtasidagi hamkorlik va hamkorlik siyosatini muvofiqlashtirishni nazorat qiluvchi markaziy organ. 

Kichik guruhlar

Sog‘liqni saqlash ilmiy kengashi: yetakchi olimlar va mutaxassislar epidemiya va boshqa yuqumli kasalliklarga qarshi kurashish bo‘yicha ma’lumotlar almashadilar.
Taiminot zanjiri guruhi: farmatsevtika mahsulotlari va tibbiy asbob-uskunalar almashinuvi va ishlab chiqarishni osonlashtiradi.
Ushbu yo‘nalishda hamkorlik o‘rnatilgandan beri Kotibiyat tomonidan Sog‘liqni saqlash bo‘yicha ilmiy kengashning 8 ta yig‘ilishi va ta’minot zanjiri guruhining 5 ta yig‘ilishi tashkil etildi, ularda tomonlar COVID-19 va a’zo davlatlarning sog‘liqni saqlash sohasidagi boshqa ustuvor yo‘nalishlari bilan bog‘liq dolzarb masalalarni muhokama qildilar va o‘z hamkasblari bilan ma‘lumot almashdilar. 

Quyi Ishchi guruhlar

Turk Davlatlari Tashkiloti (TDT) hamkorlikni mustahkamlash va mintaqaviy o‘zaro aloqalarni kuchaytirish maqsadida, an’anaviy tibbiyot; bolalar, ona va o‘smir sog‘ligi; saraton; noyob kasalliklar va genomika; umumiy sog‘liqni saqlash turizmi tarmog‘i; TURKTRANSPLANT; Telemeditsina (tibbiy xizmatlarni masofadan taqdim etish uchun axborot va kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanadigan tibbiyot sohasi); raqamlashtirish va sog‘liqni saqlashda sun’iy intellekt; umumiy favqulodda vaziyatlarga tezkor javob jamoasi; sog‘liqni saqlashda o‘zaro tan olish; Turk Tibbiyot Laboratoriyalari Tarmog‘i; Turk Farmakopiyasi; sog‘liqni saqlash ma’lumotlari lug‘ati kabi sohalarga qaratilgan maxsus Quyi Ishchi Guruh yig‘ilishlarini tashkil etadi. Ushbu tadbirlar samarali bilim almashishni va inqirozlarga tayyorgarlikni ta’minlaydi.

Uchrashuvlar va sammitlar

Muntazam ravishda vazirlik va ilmiy yig‘ilishlar o‘tkazilib, muhim masalalar muhokama qilinib, chora-tadbirlar rejalari qabul qilinmoqda. 

• A’zo va kuzatuvchi davlatlarning Sogʻliqni saqlash vazirlari 2020-yil 30-oktabr kuni Istanbulda Sogʻliqni saqlash ilmiy kengashining 4-yigʻilishi uchun to‘plandi.
• TDT Turk tibbiyot dunyosi Turk tibbiyot olami Kongressi 2022-yilning 30-31-oktabr kunlari Istanbul shahrida Turkiya Respublikasi Prezidenti janob Rajab Toyyib Erdo‘g‘an ishtirokida bo‘lib o‘tdi.
• Sogʻliqni saqlash vazirlarining 2-yigʻilishi 2022-yil 31-oktabr kuni Istanbulda Turk tibbiyot olami kongressi doirasida boʻlib oʻtdi.
• 2023-yil 16-avgust kuni Samarqand shahrida TDT Sog‘liqni saqlash vazirlarining 3-yig‘ilishi va TDTning 2-Turk tibbiyot olami kongressi bo‘lib o‘tdi.
• 2024-yil 8-oktabr kuni Ozarbayjonning Shusha shahrida TDT Sog‘liqni saqlash vazirlarining 4-yig‘ilishi bo‘lib o‘tdi.
• 2025-yil 8-aprel kuni TDT Sog‘liqni saqlash vazirlarining 5-yig‘ilishi Qozog‘iston poytaxti Ostona shahrida bo‘lib o‘tdi.
• 2025-yil 8-aprelda TDT sogʻliqni saqlash vazirlarining 5-yigʻilishi doirasida “Sogʻliqni saqlash sohasiga investitsiyalarni jalb qilish” mavzusidagi TDT biznes hamkorlari yigʻilishi boʻlib oʻtdi.

Ta’lim va salohiyatni oshirish

• “Sog‘liqni saqlashdagi favqulodda vaziyatlarda yetakchilik” o‘quv dasturi va tabiiy ofatlarga javob berish bo‘yicha o‘quv mashg‘ulotlari kabi dasturlar tashkil etilmoqda.
• 2020-yilning 24-27-avgust kunlari, Turkiya Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan Izmir shahrida Sog‘liqni saqlash fanlari kengashining birinchi shaxsiy vaksina seminari tashkil etildi. Unda Turkiya vaksinani ishlab chiqish va pandemiyaga qarshi kurash bo‘yicha o‘z tajribalari bilan o‘rtoqlashdi. 
• Turkiya Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi, Turkiy hamkorlik va muvofiqlashtirish agentligi (TIKA) va Islom hamkorlik tashkiloti (IHT) bilan hamkorlikda 2021-yilning 16-17-dekabr kunlari Izmir shahrida bo‘lib o‘tgan Favqulodda sog‘liqni saqlash tayyorgarligi mashqlari kabi joylarda dala mashg‘ulotlarini tashkil qildi.
• TDTga a’zo va kuzatuvchi davlatlarning laboratoriya tizimlarini mustahkamlash va laboratoriya xodimlarining kasbiy salohiyatini oshirishga qaratilgan ikkinchi  yuzma-yuz o‘qitish dasturi 2022 yil 14-27 mart kunlari Anqarada bo‘lib o‘tdi.
• 2023-yil 2-6-oktabr kunlari Urla shahridagi Tabiiy ofat va simulyatsiya o‘quv markazida “Turk dunyosi shoshilinch tibbiy qutqaruv guruhi” o‘quv dasturi bo‘lib o‘tdi.

Tuzilma asoslari

TDTning sog‘liqni saqlash sohasidagi hamkorlik asosi vazirlar yig‘ilishlari va sammitlarda qabul qilingan kelishuvlar hamda deklaratsiyalarga asoslanadi. Bu hujjatlar Pandemiyaga qarshi harakatlar rejasi va Sog‘liqni saqlash fanlari kengashining qo‘shma deklaratsiyasi kabi hamkorlikning strategik maqsadlari va operatsion rejalarini belgilaydi. Institutsional yordam a’zo davlatlarning Kotibiyati va Sog‘liqni saqlash vazirliklari tomonidan, JSST va TIKA kabi tashkilotlarning qo‘shimcha hissasi bilan amalga oshiriladi.

2024-yil 28-oktabr kuni Kopengagenda TDT va JSST/Yevropa byurosi o‘rtasida 2024–2025 yillarga mo‘ljallangan hamkorlik bo‘yicha Harakatlar rejasi imzolandi. Shu reja asosida, 2024-yil 15-aprelda TDTga a’zo va kuzatuvchi davlatlar tibbiyot mutaxassislari uchun “Sog‘liqni saqlashdagi favqulodda vaziyatlarda yetakchilik” o‘quv kursi gibrid formatda boshlandi. 20 dan ortiq mutaxassis Istanbulda 12 soatlik onlayn kurs va 5 kunlik yuzma-yuz seminardan iborat dasturda qatnashdi.

Loyihalar

• TÜRKTRANSPLANT umumiy axborot tizimi - a’zo davlatlar o‘rtasida organ transplantatsiyasi uchun umumiy tizimni yaratish.
• Turk farmakopeyasi - Dori vositalarini identifikatsiya qilish va ishlab chiqarish uchun standart tizimni ishlab chiqish. 
• O‘quv dasturlari - Laboratoriya xodimlari va sog‘liqni saqlash favqulodda vaziyatlarda yetakchilik ko‘nikmalarini mustahkamlash va simulyatsiya asosida tibbiy qutqaruv o‘quv dasturlarini tashkil etish.
• Seminarlar va konferentsiyalar - 2020 yilda Izmirda bo‘lib o‘tgan vaktsina bo‘yicha seminar va pandemiyadan keyingi sog‘liqni saqlash muammolariga bag‘ishlangan Turk tibbiyot jahon kongressidagi tadbirlar.
• JSSTning Yevropa bilan harakat rejasi - 2024-2025 yillarga mo‘ljallangan sog‘liqni saqlashdagi favqulodda vaziyatlarda yetakchilik bo‘yicha o‘zaro anglashuv memorandumini amalga oshirish.
• Birgalikda ishlab chiqarish tashabbuslari - vaksinalar, dori-darmonlar va tibbiy asboblarni birgalikda ishlab chiqarish va etkazib berishni o'rganish.