18. Fazo sohasida hamkorlik
18. Fazo sohasida hamkorlik

2021-yil 12-noyabr kuni Istanbulda bo‘lib o‘tgan TDTning 8-Sammiti qarorlariga muvofiq, kosmos sohasida hamkorlik yo‘lga qo‘yildi.

Hozirgacha To‘rt marotaba Kosmik agentliklar rahbarlari darajasida yig‘ilish va beshta Ishchi guruh yig‘ilishi o‘tkazildi. Yaqin kelajakda kosmik sohada amalga oshirilishi rejalashtirilgan asosiy loyihalar quyidagilardan iborat:

  • Aʼzo va kuzatuvchi davlatlar ishtirokida umumiy kub-sputnikni loyihalash, ishlab chiqarish va uchirish
  • Salohiyatni oshirish va tajriba almashish dasturlarini ilgari surish
  • Aʼzo va kuzatuvchi davlatlar manbalaridan olingan sun’iy yo‘ldosh ma’lumotlaridan birgalikda foydalanish
  • Suv resurslarini boshqarish, tabiiy ofatlarni monitoring qilish, ekologiya, qishloq xo‘jaligi va boshqa sohalardagi amaliyotlar bo‘yicha tajriba almashish
  • Kosmik standartlarni ishlab chiqish bo‘yicha tadqiqotlar olib borish

2021-yil 12-noyabr kuni Istanbulda bo‘lib o‘tgan Sakkizinchi Sammitda davlat rahbarlari tomonidan belgilangan istiqbollar doirasida, kosmik texnologiyalar sohasidagi hamkorlikni kuchaytirish tashabbusi ilgari surildi. Shu asosda 2021-yil 20-dekabr kuni Bokuda “Kosmik agentliklar rahbarlarining 1-yig‘ilishi” o‘tkazilib, kosmos sohasidagi hamkorlikning poydevori qo‘yildi.

2022-yil 11-noyabr kuni Samarqandda bo‘lib o‘tgan TDTning 9-Sammiti, shuningdek, “Turkiy dunyo nigohi 2040” konsepsiyasi va “TDTning 2022–2026 strategiyasi” hujjatlarida belgilangan yo‘nalishlar asosida, kelgusidagi hamkorlik yo‘nalishlari belgilab olindi.

TDT Kosmik agentliklari va mas’ul idoralarning 2-yig‘ilishi 2023-yil 25-aprel kuni Toshkentda bo‘lib o‘tdi va unda Aʼzo va Kuzatuvchi davlatlarga 2023-yilda Ostonadagi Sammit doirasida umumiy kub-sputnik loyihasini boshlash taklifi bildirildi.

Kosmos sohasidagi eng muhim loyiha — bu umumiy kub-sputnikni ishlab chiqish bo‘lib, bu tashabbus birinchi yig‘ilishda ilgari surilib, bosqichma-bosqich amalga oshirilmoqda.

2023-yil 25-aprel kuni Toshkentda bo‘lib o‘tgan 2-yig‘ilishda ishtirokchilar o‘z qo‘llab-quvvatlovlarini yana bir bor tasdiqlab, har bir Aʼzo va Kuzatuvchi davlatdan ikki nafar texnik mutaxassis va bir nafar texnik rahbarni boshqaruv qo‘mitasiga tayinlashga kelishib oldilar.

2023-yil 4-oktabr kuni Bokuda bo‘lib o‘tgan 74-Xalqaro Astronavtika Kongressi doirasida o‘tkazilgan 3-ishchi guruh yig‘ilishi va undan so‘ng 26-oktabrda onlayn ekspert uchrashuvi o‘tkazildi.

2024-yil 9–10-iyul kunlari Ostona shahrida Qozog‘iston mezbonligida o‘tgan 5-ishchi guruh yig‘ilishida kub-sputnikni keyingi rivojlantirish bosqichiga oid umumiy yo‘l xaritasi bo‘yicha kelishuvga erishildi.

TDT Kosmik agentliklari va tegishli idoralari rahbarlarining 2025-yil 23-aprel kuni Bokuda bo‘lib o‘tgan 4-yig‘ilishida tomonlar loyiha doirasida TDT bayrog‘i ostida sun’iy yo‘ldosh ishlab chiqish, uchirish, X-diapazon uzatkichlari, sun’iy yo‘ldoshni boshqarish tizimlari, yer usti uskunalari, optikalarni orbitada kalibrlash va sun’iy yo‘ldosh suratlarini dastlabki qayta ishlash bo‘yicha hamkorlik qilish istagini yana bir bor tasdiqladilar.

Turkiyaning Bursa shahrida joylashgan GUHEM (Gökmen Kosmik va Aviatsiya O‘quv Markazi)da Turkiy Kosmik Tadqiqotchilar Akademiyasi ikki marotaba Turkiya Kosmik agentligi tomonidan muvaffaqiyatli tashkil etildi. Dastur turkiy yoshlarda kosmos sohasi bo‘yicha xabardorlikni oshirish, kelajakdagi kosmik yetakchilarni tarbiyalash, hamda ishtirokchilar o‘rtasida birdamlik va do‘stlikni mustahkamlashni maqsad qilgan.

  • Birinchi oromgoh 2023-yil avgust oyida 80 nafar talabalar ishtirokida tashkil etildi.
  • Ikkinchi oromgoh 2024-yil avgust oyida bo‘lib o‘tdi, 50 nafar talabani qabul qildi va kosmik fanlar bo‘yicha amaliy hamda nazariy ta'limni taklif etdi.

TDTga a’zo va kuzatuvchi davlatlardan 130 dan ortiq talaba Akademiyada ishtirok etib, kuzatuv astronomiyasi, raketa va kosmik fanlar, astrofizika, Quyosh tizimi va boshqa mavzularda ta’lim oldilar. Dastur TDT doirasida kosmos sohasida tashkil etilgan birinchi o‘quv dasturi bo‘lgani bois alohida ahamiyatga ega.

Kosmos sohasidagi hamkorlikni institutsionallashtirish borasidagi muhim qadamlardan biri bu 2024-yil 6-noyabrda Bishkek sammitida “Kosmik faoliyatlar bo‘yicha anglashuv memorandumi” imzolanganidir.

TDTga a’zo davlatlarning kosmik agentliklari va mas’ul idoralari kosmos sohasida xalqaro konferensiyalar o‘tkazish borasida katta tajribaga ega.

So‘nggi yillarda quyidagi xalqaro kosmik konferensiyalar tashkil etildi: 2023-yil 26-aprelda Toshkentda “Markaziy Yevroosiyo Kosmik Texnologiyalar Konferensiyasi 2023”, 2023-yil 4-oktabrda Bokuda “74-Xalqaro Astronavtika Kongressi”, 2024-yil 24–26-aprelda Anqarada “Markaziy Yevroosiyo Kosmik Texnologiyalar Konferensiyasi 2024”, 2024-yil 19–20-iyunda Astanada “Kosmik Kunlar Qozog‘iston 2024”, 2025-yil 24–25-aprelda Bokuda “Markaziy Yevroosiyo Kosmik Texnologiyalar Konferensiyasi 2025”.

Kelasi yilda “Kosmik Texnologiyalar Konferensiyasi” 2026-yil aprel oyida Toshkentda va “77-Xalqaro Astronavtika Kongressi” 2026-yil 5–9-oktabr kunlari Antaliyada tashkil etiladi.

 


So‘nggi Yangilanish: 10:16:10