Maqsadlar

Axborot va ommaviy axborot vositalari sohasidagi hamkorlik har doim Turkiy Davlatlar Tashkiloti (TDT) uchun muhim yo‘nalish bo‘lib kelgan. A’zo davlatlar o‘rtasida ushbu muhim yo‘nalishdagi hamkorlikni mustahkamlash maqsadida TDT har yili axborot va ommaviy axborot vositalari uchun mas’ul vazirlar va yuqori lavozimli amaldorlar ishtirokida yig‘ilishlar tashkil etadi. Bundan tashqari, Tashkilot axborot va OAV sohasidagi mutaxassislar ishtirokida ishchi guruhlar, muvofiqlashtiruvchi qo‘mitalar, muntazam seminarlar, o‘quv mashg‘ulotlari va forumlarni o‘tkazishni yo‘lga qo‘ygan.

Mexanizmlar

Vazirlar yigʻilishlari va Ishchi guruhlar

• Axborot va ommaviy axborot vositalari uchun mas’ul vazirlar va yuqori lavozimli amaldorlarning birinchi yig‘ilishi 2015-yil 18-avgust kuni Ostona shahrida bo‘lib o‘tgan.
• Axborot va ommaviy axborot vositalari uchun mas’ul vazirlar va yuqori lavozimli amaldorlarning 2-yig‘ilishi 2019-yil 7-may kuni Ozarbayjonning Boku shahrida bo‘lib o‘tgan.
• Axborot va OAV bo‘yicha mas’ul vazirlar va yuqori lavozimli amaldorlarning 3-yig‘ilishi va Ishchi guruhning 8-yig‘ilishi 2021-yil 9–10-aprel kunlari Bokuda bo‘lib o‘tgan.
• OAV va axborot bo‘yicha mas’ul vazirlar va yuqori amaldorlarning 4-yig‘ilishi hamda Ishchi guruhning 9-yig‘ilishi 2022-yil 14-may kuni Istanbulda, Turkiya Respublikasi Prezidentining Kommunikatsiyalar boshqarmasi tomonidan o‘tkazilgan.
• OTSga a’zo va kuzatuvchi davlatlarning audiovizual OAVni tartibga soluvchi organlari ishtirokida Audiovizual OAV regulyatorlarining birinchi yig‘ilishi 2022-yil 27–28-oktabr kunlari Boku va Shusha shaharlarida o‘tkazilgan.
• OAV va axborot bo‘yicha mas’ul vazirlarning 5-yig‘ilishi va Ishchi guruhning 10-yig‘ilishi 2023-yil 17-oktabrda Bishkekda bo‘lib o‘tgan.
• TDTning OAV va axborot bo‘yicha 6-vazirlar yig‘ilishi va 11-ishchi guruh yig‘ilishi 2024-yil 17–20-dekabr kunlari Toshkentda o‘tkazilgan.
• TDTning OAV va axborot bo‘yicha 7-vazirlar yig‘ilishi 2025-yilda Ozarbayjonda o‘tkazilishi rejalashtirilgan.

Tuzilma Asoslari

TDTga aʼzo davlatlarning davlat telekanallari o‘rtasida samarali hamkorlikni taʼminlash uchun texnik masalalarni tartibga solishga qaratilgan Davlat teleeshittirish muassasalari o‘rtasidagi Hamkorlik Protokoli Axborot va ommaviy axborot vositalari bo‘yicha mas’ul vazirlar va yuqori martabali amaldorlarning 2-uchrashuvi natijasida imzolandi.

2021-yil 9–10 aprel kunlari Bokuda bo‘lib o‘tgan Axborot va OAV masalalari bo‘yicha vazirlar va yuqori martabali amaldorlarning 3-uchrashuvida tomonlar “2021–2022-yillar Harakatlar Rejasi”ni tasdiqladilar va uning ijrosini, shuningdek, Davlat rahbarlari va vazirlarning qarorlarini nazorat qilish uchun OAVni Muvofiqlashtirish Qo‘mitasini tashkil etdilar.

TDTga aʼzo davlatlarning Axborot va OAV bo‘yicha vazirlari va yuqori martabali amaldorlarining 6-uchrashuvi Kommunike imzolanishi va 2025-yil uchun TDT Axborot sohasidagi Harakatlar Rejasining qabul qilinishi bilan yakunlandi. Rejada a’zo davlatlar o‘rtasidagi hamkorlikni mustahkamlashga qaratilgan 20 ta turli chora-tadbirlar ko‘zda tutilgan.

Muvofiqlashtiruvchi Qo‘mita

• Turkiy Davlatlar Tashkilotining OAVni Muvofiqlashtirish Qo‘mitasining birinchi yig‘ilishi 2021-yil 29–30 iyul kunlari Turkiya Respublikasining Istanbul shahrida bo‘lib o‘tdi.
• TDT OAVni Muvofiqlashtirish Qo‘mitasining ikkinchi yig‘ilishi 2022-yil 27-oktabrda Ozarbayjon Respublikasining Boku va Shusha shaharlarida bo‘lib o‘tdi.

Media forumlari va sammitlar

• TDT Media Forumi "Chuqqur ildizlar, kuchli kelajak" mavzusida 2021-yil 22–24-oktabr kunlari Istanbulda o‘tkazildi. Forumda a’zo va kuzatuvchi davlatlardan 500 dan ortiq ishtirokchilar – taniqli OAV vakillari, akademiklar, ijtimoiy tarmoq yetakchilari va talabalar qatnashdi.
• "To‘rtinchi sanoat inqilobi davrida yangi ommaviy axborot vositalari" mavzusida Shusha Global Media Forumi 2023-yil 21-iyul kuni Shusha shahrida TDT Bosh kotibining ishtirokida bo‘lib o‘tdi.
• Turk axborot agentliklari media sammiti "OAVdagi ittifoq va kelajak ko‘rinishi" mavzusida 2023-yil 6-noyabr kuni Istanbulda o‘tkazildi.
• TDT Axborot va OAV bo‘yicha vazirlar va yuqori lavozimli amaldorlarning 6-uchrashuvi doirasida 2024-yil 18-dekabr kuni Toshkentda media forumi bo‘lib o‘tdi. Unda a’zo davlatlarning OAV vakillari ishtirok etdi. Forumda "Axborot sohasidagi hamkorlik" va "Dezinformatsiya va yolg‘on xabarlarga qarshi kurash" mavzularida panel sessiyalar o‘tkazildi.

Seminarlar va Treninglar

• TDT ijtimoiy tarmoqlar bo‘yicha trening dasturi Turkiya Respublikasi Prezidentining Aloqa boshqarmasi tomonidan 2021-yil 29–30-iyul kunlari Istanbulda tashkil etildi. Tadbirda a’zo va kuzatuvchi davlatlardan 100 ga yaqin ishtirokchi qatnashdi.
• “Axborot xizmatlari 2024: milliy va xorijiy tajriba, istiqbollar” mavzusidagi seminar 2024-yil 26–31-may kunlari O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining huzuridagi Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi tomonidan Toshkent va Samarqand shaharlarida o‘tkazildi. Unda TDTga a’zo davlatlarning tegishli vazirlik va idoralarining matbuot kotiblari va OAV vakillari qatnashdi.

Aloqa guruhi milliy telekanallar asosida tashkil etilgan bo‘lib, ta’lim, madaniyat, sport va yangiliklar mavzulariga ixtisoslashgan texnik, moliyaviy va dasturiy mutaxassislardan iborat. Ushbu guruh axborot almashinuvini tezlashtirish va qo‘shma loyihalarni ishlab chiqishni maqsad qilgan.

Turkiy axborot agentliklari ittifoqi (ATNA) 2023-yil 6-noyabrda tashkil etilgan. Ittifoqqa AA (Turkiya Respublikasi), AZERTAC (Ozarbayjon Respublikasi), Kabar (Qirg‘iz Respublikasi), Qazcontent (Qozog‘iston Respublikasi) va UZA (O‘zbekiston Respublikasi) a’zodir. Mazkur deklaratsiya Istanbulda o‘tkazilgan Turk axborot agentliklari media sammiti doirasida OAV rahbarlari tomonidan imzolangan. Ittifoqning maqsadi yangiliklarni yig‘ishda hamkorlikni rivojlantirish va Turkiy Davlatlar hamda jahon voqealari bo‘yicha ishonchli axborot tarqatilishini ta’minlashdir.

Loyihalar

Turkiy davlatlar tashkiloti (TDT) doirasida bir qator muhim loyihalar ustida faol ish olib borilmoqda. Ustuvor yo‘nalishlardan ba’zilari quyidagilardan iborat:

• Turkiy Davlatlar Tashkiloti Jurnalistlari Assotsiatsiyasini tashkil etish — bu a’zo davlatlar OAV vakillari o‘rtasida o‘zaro hamkorlik va tajriba almashinuvini mustahkamlovchi muhim platforma bo‘lib xizmat qiladi.
• Turkiy Davlatlar OAVni Tartibga Soluvchi Organlari Forumi (T-BRAF)ni tashkil etish — bu OAV sohasida tartibga solish va standartlashtirish yo‘nalishlarida muvofiqlashtirishni ta’minlashga xizmat qiladi.
• Xalqaro Turkiy Axborot Kanalini ishga tushirish — bu a’zo va kuzatuvchi davlatlar o‘rtasidagi axborot almashinuvini sifat jihatidan yaxshilash hamda yagona axborot makonini mustahkamlashni maqsad qilgan.

Mazkur tashabbuslar OAV sohasidagi hamkorlikni kengaytirish, Turk davlatlarining global OAVdagi ishtirokini kuchaytirish va zamonaviy kommunikatsiya muammolariga yechim topishga qaratilgan.