Максаттар

Азыркы заманда жаштар саясаты жана спорт — өзгөчө жаштардын турмушуна терең таасир эте алган маанилүү куралдар болуп саналат. Эгер эффективдүү механизмдер иштелип чыкса, жаштарды коомго интеграциялоо процесси ийгиликтүү жүрүп, коомдогу көйгөйлөрдү чечүүдө алар чоң өзгөртүү потенциалга ээ боло алышат.

ТМУнун мүчө мамлекеттеринде жаш калк көп болгондуктан, алардын билим, маданият жана экономикадагы ролун эске алуу аркылуу 2015‑жылы жаштар жана спорт тармагындагы кызматташуу башталган. ТМУ Катчылыгы жаштар жана спорттук иш-чараларга өзгөчө көңүл буруп, бир нече долбоорду ийгиликтүү жүзөгө ашырган. Бүгүнкү күнгө чейин жаштар жана спорт боюнча министрлердин сегиз жыйыны өткөрүлдү.

Механизмдер

ТМУ жаштар жана спорт жаатындагы кызматташтыкты төмөнкү негизги механизмдер аркылуу жүргүзөт:

• Министрлердин жана жумушчу топтордун жылдык жыйындары,
• Жаш ишкерлер жана лидерлер форумдары,
• Дүйнөлүк көчмөн оюндар (World Nomad Games),
• Түрк Универсиадасы (университеттик спорттук мелдештер),
• Жаштар үчүн волонтердук программалар, билим берүү жана көп тараптуу алмашуу программалары.

Бул механизмдер ТМУнун 2022‑2026-жылдарга карата стратегиясына жана “Түрк дүйнөсүнүн көз карашы – 2040” сыяктуу негизги документтерге ылайык ишке ашырылууда.

Министрлердин жыйындары

ТМУнун Жаштар жана спорт министрлеринин 8‑жыйыны 2024-жылдын 9‑сентябрында Астанада (Казакстан) өткөрүлдү. Министрлер биргелешкен жаштар жана спорттук күн тартибин улантуунун маанилүүлүгүн баса белгилеп, долбоорлордун таасирин күчөтүүгө жана кызматташтыкты тереңдетүүгө өз колдоосун көрсөттү. Ошондой эле, Өзбекстан тараптан сунушталган “Түрк чыгармачыл жаштарды колдоо борборун” түзүү демилгеси жана Түркия тарабынан демилгеленген ТМУнун астында Кыргыз Республикасында Спорт агенттигин түзүү сунушу кубатталды. Кийинки, 9‑жыйын 2025-жылы Өзбекстанда өткөрүлөт.

Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары (ДКО)

• 2014-жылы биринчи оюндар Ысык-Көл жээгинде 19 өлкөдөн 400дөн ашык спортчуну чогултту.
• 2016-жылы экинчи оюндарга 62 өлкөдөн 1400дөн ашык спортчу катышты.
• 2018-жылы үчүнчү оюндарда 82 өлкөдөн 2000ге жакын спортчу 37 спорт түрүндө күч сынашты.
• 2022-жылы төртүнчү оюндар Түркиянын Бурса провинциясындагы Изник шаарында өтүп, 3000ден ашык спортчу катышты.
• 2024-жылы бешинчи оюндар Казакстандын Астанасында өткөрүлүп, 80дөн ашуун өлкөнүн спортчуларын бириктирди.

ТМУ уюм катары бул оюндардын уюштурулушуна активдүү катышып келет жана даярдык иштерине колдоо көрсөтөт.

Долбоорлор

Бүгүнкү күндө ТМУга мүчө мамлекеттердин калкынын 40%дан ашыгы жаштардан турат. Бул — уюм үчүн жаштарга багытталган ачык жана колдоочу чөйрөнү түзүү зарылдыгын билдирет.

Жаштардын волонтердук билим берүү программасы

Бул программа лидерлик, долбоор башкаруу жана маданият аралык байланыш боюнча билим берүү жана окутуу аркылуу биримдик жана түшүнүү духун чыңдоону көздөйт.

Көп тараптуу жаштар алмашуу программасы

Бул программа жаштардын түрк дүйнөсүнүн жалпы тарыхы, тили, маданияты жана салттары тууралуу маалымдуулугун арттырып, өлкөлөр ортосундагы достукту жана өз ара түшүнүшүүнү бекемдөөгө багытталган.

Жаш лидерлер жана ишкерлер форуму

Форум жаш ишкерлердин чыгармачылыгын жана демилгелүүлүгүн арттырып, алардын ийгиликтерин таанытуу аркылуу кийинки муунга шыктандырат жана заманбап дүйнөдө багыт табууга көмөктөшөт.